2021-ci ilin sonundan etibarən qlobal əczaçılıq şirkəti Merck tərəfindən istehsal olunan virus əleyhinə dərman molnupiravir COVID-19-dan əziyyət çəkən xəstələrə təyin edilməyə başlanıb.
Lent.az-ın xarici mediaya istinadən xəbərinə görə, bu, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının koronavirus infeksiyasının müalicəsi üçün tövsiyələrinə daxil edilmiş ilk ağızdan qəbul edilən dərman olub.
Londondakı Frensis Krik İnstitutu, Liverpul Universitetinin İmperator kolleci və Cənubi Afrikanın Keyptaun Universitetinin tədqiqatçıları öz araşdırmalarını aparıblar və molnupiravirin virusun daha da mutasiyasına kömək edə biləcəyi qənaətinə gəliblər. Bu dərmanı qəbul edən, lakin tam sağalmayan bir insanın bədəninə uyğunlaşır.
"Molnupiravir, virus RNT-nin çoxalmasında mutasiyaları stimullaşdıraraq işləyir. Bu təsadüfi mutasiyaların əksəriyyəti, ehtimal ki, virus üçün dağıdıcı olduğunu sübut edir və bir çoxu onun ölümünə səbəb ola bilər.
Buna görə də, molnupiravirin səbəb olduğu artan mutasiya dərəcəsi virus yükünün azalmasına səbəb olur. Lakin molnupiravir qəbul edən bəzi xəstələr SARS-CoV-2 infeksiyasından tam sağalmasalar, bu, mutasiyaya uğramış ştammların daha da yayılması riski yarada bilər”, – tədqiqat müəllifi Teo Sanderson izah edir.
Tədqiqatçılar mutasiyaların nə vaxt və necə baş verdiyini anlamaq üçün SARS-CoV-2 koronavirusundan milyonlarla genomik ardıcıllığın qlobal məlumat bazasını təhlil ediblər. Tədqiqat nəticəsində onlar müəyyən ediblər ki, G - A mutasiyalarının olması ilə seçilən uzun filogenetik budaqların müəyyən sinfi molnupiravirin kütləvi istifadəsindən sonra yalnız 2022-ci ildə peyda olub.
Bu tendensiya xüsusilə Böyük Britaniya, Yaponiya, ABŞ və Avstraliya kimi dərmanla müalicənin ən aktiv olduğu ölkələrdə və yaş qruplarında nəzərə çarpıb. G-A mutasiyalarının səviyyəsinin aşağı olduğu ölkələrdə molnupiravir istifadə edilməyib.
Beləliklə, SARS-CoV-2 genomik ardıcıllığı verilənlər bazalarında molnupiravirdən istifadənin sübutu müşahidə oluna bilər. Bununla belə, bu dərman COVID-19 virusunda mutasiyalara səbəb ola bilsə də, “Omicron” variantı və onun mutasiyaları ilə yoluxmaların artmasının bu dərmanla əlaqəli olduğuna dair hələ heç bir sübut yoxdur.