Günəşdə 2025-ci ilin ən güclü partlayışı: güclü maqnit qasırğaları XƏBƏRDARLIĞI

Mayın 13-dən 14-nə keçən gecə Günəşin səthində AR4087 aktiv regionunda güclü enerji buraxılışı baş verib - X2.7 sinifinin partlayışı.

Lent.az xarici KİV-ə istinadla xəbər verir ki, bu, günəş alovu miqyasında ən yüksək səviyyələrdən biridir, burada hər bir sonrakı kateqoriya gücün on qat artması deməkdir. Hadisə Avropa, Asiya və Yaxın Şərqdə radio rabitəsində qısamüddətli fasilələrə səbəb olub.

Güclü maqnit qasırğaları gözlənilirmi və onlara necə hazırlaşmaq lazımdır?

NOAA Kosmik Hava Mərkəzinin (ABŞ) məlumatına görə, belə partlayışlar nadirdir və peyk rabitəsini, radiotezlikləri və naviqasiya sistemlərini pozmaq qabiliyyətinə görə xüsusilə təhlükəlidir.

X-sinif partlayışları zamanı nə baş verir?

Günəşdəki partlayış zamanı kosmosa rentgen şüaları və ultrabənövşəyi radiasiya şəklində böyük miqdarda enerji buraxılır. Bu dalğalar demək olar ki, dərhal Yerə çatır və atmosferin yuxarı təbəqələrini ionlaşdırır. Nəticədə, xüsusilə planetin gündüz kənarında yüksək tezlikli radio rabitəsi pozulur.

Mütəxəssislər vurğulayırlar ki, əsas təhlükə təkcə məşəlin özü deyil, həm də mümkün tac kütləsinin atılması (CME) - yüklü hissəciklərdən ibarət bulud və Yerə doğru saatda bir neçə milyon kilometrə qədər sürətlə hərəkət edən maqnit sahəsidir. Planetin maqnitosferinə birbaşa zərbə endirilməsi halında bu cür emissiyalar güclü maqnit qasırğalarına səbəb ola bilər.

İndiyə qədər nə məlumdur?

CME-nin özü hələ rəsmən təsdiqlənməsə də, alimlər onun mövcud olma ehtimalının yüksək olduğuna inanırlar. Bundan əlavə, aktiv günəş bölgəsi olan AR4087 günəş aktivliyinin artmasına səbəb olmağa davam edir. Son 24 saat ərzində o, həmçinin M5.3 və M7.74 məşəlləri yaradıb ki, bu da onun qeyri-sabit qaldığını göstərir.

Bu sahə Yerə doğru fırlanmağa təzəcə başlayır və aktivlik davam edərsə, yaxın günlərdə - xüsusən də mayın 17-dən 20-dək yeni partlayışların və CME-lərin planetimizə təsir edəcəyi ehtimalı yüksəkdir.

Maqnit qasırğası proqnozu

Hazırda ekspertlər mayın 15-i üçün mülayim maqnit qasırğasının (Kp-index səviyyəsi 4-ə qədər) olacağını proqnozlaşdırırlar. Bununla belə, sonrakı CME-lər Yerə çatarsa, geomaqnit aktivliyinin səviyyəsi əhəmiyyətli dərəcədə arta bilər.