Niyə qadınlar kişilərdən daha çox yaşayır: Alimlərin EHTİMALI

Statistikaya görə, yaşı 100-dən yuxarı olanların 85 faizini qadınlar təşkil edir,

Lent.az-ın xarici mediaya istinadla məlumatına görə, 110 yaşına çatanlara gəldikdə isə bu rəqəm 90 faizə yüksəlir. Qadınların daha uzun yaşamasına nə kömək edir?

Nova Cənub-şərq osteopatik Tibb Kollecinin geriatrik tibb kafedrasının rəhbəri və professoru Nauşira Pandya deyib: "Kişilər, ümumiyyətlə, daha güclü olsalar da, qadınlar daha uzun yaşayırlar. Fərq potensial olaraq bioloji, eləcə də sosial və mədəni amillərlə izah edilə bilər".

Qadınların ömrünü azaldan bir sıra amillərə, məsələn, ana ölümünün yüksək səviyyəsinə və aşağı sosial-iqtisadi vəziyyətə baxmayaraq, qadınlar orta hesabla kişilərdən daha uzun yaşayırlar. Məsələn, ABŞ-da qadınlar təxminən altı il daha çox yaşayırlar.

Əsas səbəblərdən biri hormonların, xüsusilə estrogenlərin təsiridir. O, xüsusilə oksidləşdirici stresi azalda bilər, damar sağlamlığını yaxşılaşdırır və antioksidan istehsalını stimullaşdırır. Estrogen səviyyəsinin artması, məsələn, hamiləlik dövründə də iltihab əleyhinə təsir göstərir.

Araşdırmalar göstərir ki, postmenopozal estrogen terapiyası qadınların daha uzun yaşamasına kömək edə bilər. Bundan əlavə, qadınların iki X xromosomu var ki, bu da yaşlandıqca beyin üstünlüyü təmin edə bilər.

"Qadınlarda estrogenlər toxuma səviyyəsində oksidləşdirici stressi azaldır, həmçinin yüksək sıxlıqlı lipoproteinlərin (HDL) qoruyucu xüsusiyyətlərini artırır və aşağı sıxlıqlı lipoproteinlərin (LDL) səviyyəsini azaldır. Qadınların ömrünün uzun olmasını izah edə biləcək digər amil immunitet sisteminin daha yavaş qocalmasıdır", - həkim bildirib.

Bəzi alimlər qadınların uzunömürlülüyünün səbəbinin təkamül ola biləcəyinə inanırlar. "Nənə" nəzəriyyəsi qadınların nəvələrini böyütmək və nəsillərinin sağ qalma şansını artırmaq üçün reproduktivdən sonra uzun ömür sürmək üçün təkamül etdiyini göstərir.

Alimlər qeyd edirlər ki, kişilər, bir qayda olaraq, həkimə müraciət etməkdən daha çox qaçırlar və onların sağlamlığına mənfi təsir göstərən riskli davranışlara daha çox əl atırlar. Araşdırmalar göstərir ki, kişilər daha çox siqaret çəkir, spirtli içki qəbul edir və öz sağlamlıqlarına daha az diqqət yetirirlər ki, bu da vaxtından əvvəl ölümə səbəb olur.

Sosial əlaqələr də uzunömürlülükdə əsas rol oynayır. Dəstəyin olmaması sağlamlığınıza gündə 15 siqaret qədər zərər verə bilər. Qadınlar daha çox sosial əlaqələr saxlamağa meyllidirlər ki, bu da onların psixi və fiziki sağlamlığına müsbət təsir göstərir.

“40 ildən artıq olan klinik təcrübəm mənə göstərdi ki, 90 və hətta 100 yaşlarında olan insanlar daha yaxşı dəstək sistemlərinə, daha çox sosial əlaqələrə malikdir, mənalı fəaliyyətlərlə məşğul olurlar, özlərini dəyərli hiss edirlər və yumor hissi keçirirlər”, - Pandya əlavə edib.

Tədqiqatçılar həyat boyu sağlamlığı qorumağa kömək edə biləcək vərdişlərin olduğunu vurğulayıblar. Bunlara müntəzəm məşq, balanslaşdırılmış qidalanma, adekvat yuxu, siqaret çəkməmək və spirt istehlakını məhdudlaşdırmaq daxildir. Sağlam münasibətlər saxlamaq, həyata pozitiv baxmaq və sizə sevinc gətirən fəaliyyətlərlə məşğul olmaq da vacibdir.