Tədbirlər Proqramında qeyd olunur ki, dünya əhalisi arasında xroniki böyrək çatışmazlığı (XBÇ) və bu səbəbdən dializ müalicəsinə cəlb olunan xəstələrin sayı artır. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatına əsasən, müxtəlif ölkələrdə bir milyon əhalidən 800-1200 nəfərində XBÇ müşahidə olunur və onlardan 250-650 nəfəri dializ müalicəsi alır.
Nazirlər Kabinetinin 2006-cı il 19 iyul tarixli 179 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş “Xroniki böyrək çatışmazlığı üzrə Tədbirlər Proqramı”nın həyata keçirilməsi nəticəsində bu xəstələrin aşkar olunması və aktiv müalicəyə cəlb olunması, eləcə də xəstələrin dövlət vəsaiti hesabına ixtisaslaşdırılmış müalicə ilə təminatı mümkün olub. Hazırda Azərbaycanda fəaliyyət göstərən 20 hemodializ mərkəzində (onlardan 13-ü regionlarda, 7-si Bakı şəhərində) 1500-dən çox xəstə dövlət vəsaiti hesabına proqram üzrə hemodializ müalicəsi qəbul edir. Müalicənin keyfiyyətinin yaxşılaşması, xəstələrin ömrünün uzanması, bu xəstəlikdən ölüm hallarının azalması ilə yanaşı, eyni zamanda dializ alan xəstələrin sayı hər il 21-25% artmaqdadır.
Respublikada böyrək və digər orqanların transplantasiyası olunmuş 300-ə qədər xəstə qeydiyyatdadır və onların da mütəmadi müayinəsi və kifayət qədər maliyyə vəsaiti tələb edən immunosupressiv müalicəsi dövlət büdcəsi hesabına ödənilir. Xəstələrin sayının artması yeni mərkəzlərin yaradılmasını, onların mütəmadi dərman təminatını və davamlı müalicə məsrəflərini zəruri edir.
Proqram çərçivəsində həyata keçirilməsi nəzərdə tutulan tədbirlər:
Sıra №-si | Tədbirin adı | İcraçılar | İcra müddəti | |
1 | 2 | 3 | 4 | |
1. Proqramın həyata keçirilməsində təşkilati tədbirlər | ||||
1.1. | Xroniki böyrək çatışmazlığı olan xəstələrin vahid elektron registrinin və məlumat bazasının yaradılması | Azərbaycan Respublikasının Səhiyyə Nazirliyi | 2011-2012 | |
2. Böyrəklərin xroniki xəstəliklərinin profilaktikası, müalicəsi və reabilitasiyası | ||||
2.1. | Böyrəklərin xroniki patologiyası olan şəxslərin vaxtında aşkar edilməsi və onların tam həcmdə tibbi yardımla, o cümlədən dializ müalicəsi ilə təmin edilməsi | Azərbaycan Respublikasının Səhiyyə Nazirliyi | 2011-2015 | |
2.2. | Böyrəklərin xroniki xəstəlikləri zamanı müasir müalicə və diaqnostika üsullarının həyata keçirilməsi (böyrəklərin biopsiyası, punksiyası, periton dializi, innovasion dərman preparatlarının tətbiqi) | Azərbaycan Respublikasının Səhiyyə Nazirliyi | 2011-2015 | |
2.3. | Xroniki böyrək çatışmazlığı olan xəstə-lərin sayına uyğun olaraq, hemodializ mərkəzləri şəbəkəsinin genişləndirilməsi | Azərbaycan Respublikasının Səhiyyə Nazirliyi | 2011-2015 | |
2.4. | Respublikada böyrəkköçürmə əməliyyatlarının aparılmasına hazırlıq işlərinin görülməsi və bu əməliyyatların həyata keçirilməsi | Azərbaycan Respublikasının Səhiyyə Nazirliyi | 2011-2015 | |
2.5. | Xroniki böyrək çatışmazlığı nəticəsində əmək qabiliyyətini itirmiş şəxslərin tibbi-sosial reabilitasiyasının həyata keçirilməsi | Azərbaycan Respublikasının Səhiyyə Nazirliyi, Azərbaycan Respublikasının Əhalinin Əmək və Sosial Müdafiə Nazirliyi | mütəmadi | |
2.6. | Böyrəklərin xroniki xəstəliklərinin diaqnostikası və müalicəsi üzrə klinik protokolların hazırlanması və tətbiqi | Azərbaycan Respublikasının Səhiyyə Nazirliyi | 2011-2015 | |
3. Kadr hazırlığı | ||||
3.1. | Böyrəklərin xroniki xəstəliklərinin profilaktikası, diaqnostikası və müalicəsi üzrə mütəxəssislərin hazırlanması | Azərbaycan Respublikasının Səhiyyə Nazirliyi | 2011-2015 | |
3.2. | Böyrəklərin xroniki xəstəlikləri üzrə mütəxəssislərin beynəlxalq konqres, konfrans və simpoziumlarda iştirakının təmin edilməsi | Azərbaycan Respublikasının Səhiyyə Nazirliyi | 2011-2015 | |
4. Böyrəklərin xroniki xəstəliklərinə dair maarifləndirmə | ||||
4.1. | Böyrəklərin xroniki xəstəliklərinin profilaktikasına dair populyar ədəbiyyatın, bukletlərin, vərəqələrin, plakatların çap edilməsi | Azərbaycan Respublikasının Səhiyyə Nazirliyi | 2011-2015 | |
4.2. | Kütləvi informasiya vasitələri ilə böyrəklərin xroniki xəstəliklərinin profilaktikasına dair məlumatların verilməsi | Azərbaycan Respublikasının Səhiyyə Nazirliyi, kütləvi informasiya vasitələri | 2011-2015 |