Viruslardan ölənlərin sayı yaxın gələcəkdə on dəfə artacaq - XƏBƏRDARLIQ

Alimlər qlobal xəstəliyin yayılması riskinin qarşısını almaq üçün təcili tədbirlər görməyə çağırır.

Lent.az xarici mətbuata istinadən xəbər verir ki, araşdırmalara görə, vəhşi və ya ev heyvanlarından insanlara keçən zoonoz virusu bir çox epidemiyaların əsas mənbəyidir. Bu, ovçuluq, təbii mühitin dağıdılması, təbii şəraitin dəyişməsi, eləcə də heyvandarlıq sahəsində fəallığın artması ilə əlaqədardır.

Ginkgo Bioworks biotexnoloji şirkətinin alimləri qeyd edirlər ki, zoonoz xəstəliklərin yayılması ilə bağlı mövcud məlumatlar əsasında gələcək epidemiyaların tezliyi və şiddəti haqqında ilkin proqnozlar vermək indi mümkün olsa da, bu tendensiyaları daha dəqiq xarakterizə etmək üçün daha çox məlumat lazımdır.

Tədqiqat Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının 1963-cü ildən bəri qeydə aldığı epidemiyaların məlumat bazasını əhatə edib. Epidemiyaların 50-dən çox insanın ölümü ilə nəticələndiyi hallara, həmçinin böyük hadisələrə, o cümlədən 1918 və 1957-ci illərin qrip pandemiyalarına xüsusi diqqət yetirilib. Ümumilikdə 17,232 ölüm qeydə alınıb, onlardan 15,771-i filoviruslara aid edilib və əksəriyyəti Afrikadadır.

Tədqiqatçılar diqqəti beş xüsusi virusa yönəldiblər: iki filovirus (Ebola və Marburq virusu), SARS-CoV-1, Nipa virusu və Boliviya hemorragik qızdırmasına səbəb olan Maçupo virusu.

Nəticələr göstərir ki, 1963-cü ildən 2019-cu ilə qədər bildirilən epidemiyaların sayı ildə təxminən 4,98% artıb. Alimlər vurğulayırlar ki, bu artım tempi davam edərsə, 2050-ci ilə qədər tədqiq olunan zoonoz patogenlərin 2020-ci ilə nisbətən dörd dəfə çox epidemiyaya və 12 dəfə çox ölümə səbəb olacağı gözlənilir.

Maraqlıdır ki, COVID-19-a səbəb olan SARS-CoV-2 tədqiqatçıların ciddi meyarlarına cavab vermədiyi üçün bu araşdırmaya daxil edilməyib. Bu o deməkdir ki, bu virusla əlaqəli faktiki rəqəmlər daha çox ola bilər.