Tikinti havanın keyfiyyətinə necə təsir edi? - Bunu minimuma endirməyin yolları

İstənilən tikinti işləri zamanı çoxlu miqdarda toz əmələ gəlir. Niyə bu problemdir? Tikintinin havanın keyfiyyətinə təsirini necə minimuma endirmək olar? Bu gün dünyada tozla mübarizədə hansı innovativ üsullardan istifadə olunur?

Tikinti və havanın çirklənməsi

Lent.az xarici mediaya istinadla xəbər verir ki, tikinti sahələri həm işçilər, həm də yaxınlıqdakı sakinlər üçün sağlamlıq təhlükəsi yarada bilən çoxlu miqdarda toz və hissəciklər əmələ gətirir. Tozun tərkibində müxtəlif maddələrin, o cümlədən beton, ağac və metalların kiçik hissəcikləri var ki, bu da nəfəs aldıqda zərər verə bilər.

Tikinti həm də tozdan əlavə havanın ümumi çirklənməsinə də kömək edə bilər. Tikintidə istifadə olunan ağır texnika və dizel avtomobilləri kimi avadanlıqlar azot oksidləri (NOx) və hissəciklər (PM) kimi çirkləndiricilər buraxır. Bu emissiyalar həmçinin havanın keyfiyyətini əhəmiyyətli dərəcədə pisləşdirir və yaxınlıqda yaşayan insanların tənəffüs problemlərini pisləşdirə bilər.

Tikintinin havaya təsirinin minimuma endirilməsi

Tikintinin havanın keyfiyyətinə təsiri artıq dünyanın bir çox ölkələrində tətbiq olunan və Azərbaycanda da tətbiq edilməklə bir sıra innovativ metod və texnologiyalardan istifadə etməklə azalda bilər.

1. Tozla mübarizə tədbirləri

• Su çiləməkmək: Su çiləmək, toz hissəciklərinin havaya keçməsinin ən azı qismən qarşısını ala bilər.

• Tozdan qoruyucular: tikinti materiallarına xüsusi toz basdırıcılar tətbiq oluna bilər.

• Yük maşınları ilə işləmə: Toplu materialları daşıyan yük maşınlarından hissəciklərin uçmasının qarşısını almaq üçün örtülməsi tövsiyə olunur.

2. Təmiz tikinti avadanlıqları

• Elektrik və hibrid avadanlıq: Elektrik və hibrid tikinti avadanlığına keçid həm də havaya arzuolunmaz maddələrin emissiyasını azalda bilər.

• Tier 4 mühərriklər: Qabaqcıl emissiyalara nəzarət texnologiyası ilə tikinti avadanlığından istifadə də tikinti sahəsində havanın keyfiyyətini qorumağa kömək edə bilər.

3. Alternativ materiallar

• Ekoloji cəhətdən təmiz materiallar: Tikinti zamanı emissiyaları az olan tikinti materiallarının seçilməsi tövsiyə olunur.

• Təkrar emal edilmiş və davamlı materiallar: Təkrar emal edilmiş və ekoloji cəhətdən təmiz materialların tikinti layihələrinə daxil edilməsi də ətraf mühitə təsiri minimuma endirmək üçün yaxşı fikir ola bilər.

4. Effektiv layihələndirmə və planlaşdırma

• Prefabrik konstruksiyalar: Sahədə işləri minimuma endirmək üçün sahədən kənar tikinti texnikalarından istifadə həm də ərazidə və ətrafında hava keyfiyyətinin saxlanmasına kömək edə bilər. Bu texnologiyalar son illərdə dünyada getdikcə populyarlaşır.

• Optimallaşdırılmış nəqliyyat: tikinti avadanlığı üçün səmərəli marşrutların və qrafiklərin planlaşdırılması da tikintinin ətraf mühitə təsirini minimuma endirmək üçün çox vacibdir.

Tikinti tərəqqinin sinonimi ola bilər, lakin bu, pis hava keyfiyyəti və ekoloji problemlərin pisləşməsi ilə sinonim olmamalıdır. Yuxarıda sadalanan tədbirlərdən bəziləri, əlbəttə ki, əhəmiyyətli xərclər tələb edəcək, lakin digərləri minimal xərclə olduqca mümkündür və ilk növbədə, hətta aşağı və orta gəlirli ölkələrdə həyata keçirilməsi tövsiyə olunur.