Meymunçiçəyi ilə bağlı bəzi VACİB FAKTLAR

“Infectious Disease Reports” jurnalında dərc olunan məqalədə meymunçiçəyi infeksiyasının epidemiologiyası təsvir edilir ki, bu, qeyri-endemik ölkələrdə son epidemiyaların şiddətini və miqyasını başa düşməyə imkan verir.

Lent.az bildirir ki, məqalədə qeyd edildiyinə görə, meymunçiçəyi Poxviridae ailəsinin Orthopoxvirus cinsinə aid zoonoz virusdur. Virus Mərkəzi və Qərbi Afrikada uzun onilliklər ərzində endemikdir. Qambiya siçovullarının meymunçiçəyi virusunun potensial təbii mənbəyi ola biləcəyinə dair sübutlar var.

Heyvanların meymunçiçəyi ilə ilk yoluxma halı 1958-ci ildə laboratoriya meymunları arasında vezikulyar xəstəliyin baş verməsi zamanı müəyyən edilib. İnsanda meymunçiçəyi xəstəliyinə ilk yoluxma halı 1970-ci ildə Konqo Demokratik Respublikasından olan bir uşaqda aşkarlanıb.

Afrikadan kənarda meymunçiçəyi infeksiyasının ilk yayılması 2003-cü ildə ABŞ-da aşkar edilib. Xəstəliyə yoluxmuş heyvanların idxalı bu epidemiyaya səbəb olub. 2018-ci ildən 2021-ci ilə qədər Afrikadan kənarda səyahətlə bağlı yalnız 12 meymunçiçəyi hadisəsi aşkar edilib.

2022-ci ilin may ayında dünyanın qeyri-endemik ölkələrində meymunçiçəyi infeksiyasının çoxsaylı epidemiyaları aşkar edilib. Bu epidemiyalar hər hansı bir səyahət və ya yoluxmuş heyvanların idxalı ilə əlaqəli deyildi.

2022-ci ilin iyul ayına olan məlumata görə, İspaniya, Almaniya, Fransa, Hollandiya, İtaliya və Portuqaliya da daxil olmaqla bir sıra Avropa ölkələrində insanların meymunçiçəyi xəstəliyinə yoluxma hallarının 9600-dən çoxu aşkar edilib.

Afrikadan kənarda baş verən son hadisələr göstərib ki, insandan insana yoluxma xəsarətlər, bədən mayeləri, tənəffüs damcıları və çirklənmiş materiallarla yaxın təmasda da baş verə bilər.

Hazırda müəyyən edilib ki, meymunçiçəyi xəstəliyinin yayılmasının əsas səbəbi cinsi yolla yoluxmadır.

Meymunçiçəyi virusunun inkubasiya müddəti 5 ilə 21 gün arasındadır. Ən çox görülən əlamətlər atəş, baş ağrısı, titrəmə, yorğunluq, asteniya, şişkin limfa düyünləri, bel və əzələ ağrılarıdır.

Hazırda meymunçiçəyi virusuna qarşı xüsusi peyvənd yoxdur. Bununla belə, çiçək xəstəliyinə qarşı peyvəndlərin meymunçiçəyi xəstəliyinə qarşı 85 faiz çarpaz qorunma təmin etdiyi məlumdur.