Səslər və sözlər XƏSTƏLİYİ: Adları çörək, zeytun dadına bənzədir

Böyük Britaniyanın Mançester şəhərinin 65 yaşlı sakini Ceyms Uannerton sinesteziya adlı nadir nevroloji xəstəliklə yaşayır. Bu, insanın qavrayışında dad, səs və sözlər kimi zahirən bir-biri ilə əlaqəsi olmayan hissləri birləşdirən müxtəlif hisslərin qıcıqlara qeyri-adi şəkildə reaksiya verdiyi bir xəstəlikdir.

Lent.az xarici KİV-ə istinadən xəbər verir ki, hazırda Böyük Britaniya Sinesteziya Assosiasiyasına rəhbərlik edən Uannerton, ilk dəfə uşaqlıqda vəziyyətinin qeyri-adi təzahürlərindən xəbərdar olub.

London metrosunda hərəkət edən qatarların səslərindən dad hissləri yaşadığını görəndə o, cəmi beş yaşında idi. O, yadına düşüb ki, daha sonra yaddaşında silinməz iz buraxan və gələcək həyatını müəyyən edən rübubun dadını hiss edib. O vaxtdan bəri sinesteziya onun gündəlik varlığının ayrılmaz hissəsinə çevrilib.

Qarşılaşdığı hər səs, hər söz özünəməxsus zövqlə müşayiət olunub. Uannerton hətta ona yaxın olanların adlarını qeyri-adi hissləri prizmasından qəbul edib: anasının adı beynin donması hissi ilə, atası işlənmiş noxudun dadı ilə, bacısı isə qara qarağat və ətirli qatığın dadı ilə əlaqələndirib.

Yeniyetmə ikən ətrafındakılar tez-tez Ceymsin həddindən artıq inkişaf etmiş təxəyyülünün olduğunu düşünürdülər və onun qeyri-adi dad hissləri haqqında hekayələrinə inamsızlıqla baxılırdı. Ancaq sonradan eyni pozğunluğu olan başqa insanların da olduğunu öyrəndi və bu bilik onun özü və başqaları ilə münasibətləri haqqında təsəvvürünü əhəmiyyətli dərəcədə dəyişdi.

O qeyd edib ki, sinesteziya onun dostluqlarına və romantik münasibətlərinə böyük təsir edib, kiminlə ünsiyyətdə özünü rahat hiss etdiyini müəyyən etməyə kömək edib.

Uannerton yeniyetməlik illərində qızların adlarının və səslərinin zövqünün onun üçün cazibədar olmasında, eləcə də xarici görünüşü və şəxsiyyət xüsusiyyətlərində mühüm rol oynadığını bölüşüb. O, ilk sevgilisinin təzə bişmiş çörəyin dadı ilə necə əlaqələndirildiyini xatırlayıb və bu, onun gözündə onu xüsusilə cəlbedici edib.

Ancaq sinesteziya həmişə müsbət hisslər gətirmir. Uannerton etiraf edib ki, bir dəfə bu vəziyyət az qala faciəyə səbəb olub. Motosiklet sürərkən yoldan keçən avtomobilin səsindən yaranan qeyri-adi zövqlə diqqəti yayındırıb və nəqliyyat vasitəsinə idarəetməni itirib. O, ləzzətini zeytun yağına bənzər içkiyə oxşayan bir şey kimi təsvir edib, bu da onu o qədər yayındırıb ki, avtomobili yoldan çıxarıb və səngərdə qalıb.

Sinesteziya Ceyms Uannertonun həyatına böyük təsir göstərməyə davam etsə də, o, bu vəziyyətə bəzi faydalar tapıb. Bu faydalardan biri də vizual yaddaş sayəsində hər şeyi daha yaxşı yadda saxlamaqdır. Bu gün o, Böyük Britaniya Sinesteziya Assosiasiyasının prezidenti kimi fəaliyyət göstərərək cəmiyyətdə sinesteziya haqqında məlumatlılığı fəal şəkildə təbliğ edir.