Yay mövsümünün simvolu olan şirin və sulu qarpızdan zövq almaq üçün düzgün meyvəni seçmək çox vacibdir.
Lent.az bu 10 əlaməti təqdim edir:
Niyə düzgün qarpız seçmək vacibdir?
Qarpız təkcə ləzzətli meyvə deyil, həm də bədəni su ilə təmin edən, vitamin, lif və antioksidantlarla zəngin sağlamlıq mənbəyidir. Amma yalnız təbii yolla yetişmiş qarpızdan fayda almaq mümkündür. Erkən yığılan və ya nitratla böyüdülən meyvələr zərərli ola bilər.
Qarpız mövsümü nə vaxtdır?
Azərbaycanda arpız mövsümü iyulun sonu, avqust və sentyabrın birinci yarısı sayılır. Bu dövrdə bazarda təbii şəraitdə yetişmiş və kimyəvi maddəsiz qarpızlar olur. İyun və iyulun əvvəlində satılanlar tez-tez nitratla yetişdirilir.
Qarpızın faydaları
Antioksidant mənbəyidir – Likopeyn sayəsində ürək damarlarını qoruyur, iltihabı azaldır.
Orqanizmi təmizləyir – Sidikqovucu təsiri ilə toksinləri və artıq mayeni çıxarır.
Ürəyə xeyirlidir – Tərkibindəki sitrullin damarları genişləndirərək qan dövranını yaxşılaşdırır.
Dəri və immun sistemini gücləndirir – A, C və B qrup vitaminləri ilə.
İdmandan sonra faydalıdır – Kalium və maqnezium sayəsində əzələ spazmını aradan qaldırır.
Necə düzgün qarpız seçmək olar?
1. Qarpıza vurduqda səsi dinləyin
Aydın və cingiltili səs: yetişmiş qarpız.
Boğuq səs: hələ yetişməyib.
Titrək və çartlayan səs: həddindən artıq yetişmiş və ya artıq xarab olmağa başlayıb.
2. Sarı ləkə (torpaq ləkəsi)
Tünd sarı və ya krem rəngli ləkə: qarpız uzun müddət torpaqda yetişib.
Ağ və ya açıq yaşıl ləkə: vaxtsız yığılıb.
3. Zolaqları müşahidə edin
Yetişmiş qarpızın zolaqları kontrastlı və aydın olur.
Dəri mat olmalıdır. Parlaq dərili qarpız hələ yetişməyib.
4. Sap və kəsik yeri
Quru, bükülmüş sap – yetişmiş qarpızın əlamətidir.
Yaşıl və ya yaş sap – erkən yığılıb.
Kəsik yeri qurumuş və yapışqan olmayan olmalıdır.
5. Çəki
Eyni ölçülü iki qarpızdan ağır olanı daha şirəli və yetişmişdir.
6. Forma
Dairəvi və ya yüngül uzunsov formalar yaxşıdır. Qabarıq və qeyri-adi formalar – yetişmə zamanı problemlər olub.
7. Mikroçatlar və yapışqanlıq
Qarpızın üzərində:
çatlar,
yaş ləkələr,
yapışqanlıq,
çürük izləri varsa — almayın.
8. Qarpızın “cinsi” (xalq üsulu)
“Qız” qarpızlar – daha yumru, şirin və yumşaq.
“Oğlan” qarpızlar – uzunsov, çox vaxt az şirin və su kimi olur.
(Elmən təsdiqlənməsə də, təcrübədə fərqlər olur.)
9. Kəsməklə yoxlama (əgər bazarda icazə varsa)
Məzmun parlaq qırmızı olmalıdır.
Ağ damarlar, selik olmamalıdır.
Qara və ya qəhvəyi tumlar – yetişmişliyə işarədir.
Tam qırmızı və tumuzsuz – çox vaxt kimyəvi təsirlə yetişdirilmiş meyvədir.
10. Nitrat testi
Ətini suya salın:
Su çəhrayı olursa – nitrat çoxdur.
Şəffaf və ya bulanıqlı qalırsa – problem yoxdur.
Qarpız necə saxlanmalıdır?
Bütöv qarpız: otaq temperaturunda 7 gün, sərin yerdə 2–3 həftə.
Kəsilmiş qarpız: mütləq soyuducuda, örtülü şəkildə saxlanmalıdır (1–2 gün).
Kəsilmiş hissələri 2 saatdan çox otaqda saxlamayın.
Uşaqlara qarpız vermək olarmı?
1 yaşına qədər tövsiyə edilmir – allergiya və köp riski var.
1 yaşdan sonra – 1–2 çay qaşığı ilə başlayın, səhər vaxtı verin.
Erkən (iyulun ortasından əvvəl) yığılan qarpızlardan uzaq durun.
Nəticə
Əgər siz
Quru sap,
Aydın zolaqlı və mat qabıq,
Tünd sarı torpaq izi,
Yaxşı forma və çəkisi ağır qarpız seçirsinizsə — evə dadlı və təhlükəsiz bir yay ləzzəti aparırsınız.
Bizi Telegram-da izləyin
t.me/lent_az
Bizi Instagram-da izləyin
Bizi Facebook-da izləyin
Bizi Twitter-da izləyin
