Dünyanın bir çox yerlərində müxtəlif mədəniyyətlərdən olan insanlar sevdikləri ilə vidalaşmaq üçün müəyyən rituallar yerinə yetirirlər. Hər bir ölkənin və hər bir ənənənin ölümdən sonrakı həyata baxışını göstərən bu mərasimlər bəzi ənənələrdə maraqlı görüntülərə səbəb ola bilir. Buddist keşişlərinin “səma dəfni” adlandırdıqları dəfn mərasimləri də onlardan biridir.
Lent.az xarici KİV-ə istinadən xəbər verir ki, Çin, Tibet və Daxili Monqolustandan vaxtaşırı yayımlanan görüntülər minlərlə insanı dəhşətə gətirir.
Ölülərini tikə-tikə doğrayıb, açıq yerə qoyub qarğalara yedizdirirlər. İlk baxışdan qan dondursa da, bu hərəkətin altında yatan səbəb tamam başqadır.
TİBET: GÖY CƏNAZƏSİ
"Göy cənazəsi" adlanan mərasim Tibetdə yaşayan və sevdiklərinin ruhunun cənnətə getdiyinə inanan buddistlər arasında kifayət qədər yayqındır. Çinin Tibet, Qinghai və Monqolustan bölgələrində yaşayan Vajraynaya inanan insanların öldükdən sonra parçalanaraq qarğalara yemlənməsinin görüntüləri nadir hallarda görülür.
Onlar adətən ölülərini çılpaq, daş düzənlikdə və ya otda, dağın başında yerləşən məbədlərinin qarşısında qoyurlar. Ölüləri əllərindəki pala ilə tikə-tikə doğrayan Buddist rahiblər, ölüləri yalnız ölü ətlə qidalanan qarğalara yedizdirərək dəfn mərasimlərini həyata keçirirlər. Mərhumun ruhunun bu quşlarla səmada anasının yanına gedəcəyinə inanılır. Bu mərasimdə keşişlərlə yanaşı, ölənlərin yaxınları da böyük təntənə ilə iştirak edirlər. Buddist keşişlər əsl qəbristanlığın səmada olduğunu və ora yalnız ruhun gedə biləcəyini bildirir və meyitləri yeyən quşların həmin cənazə sahibinin ruhunu səma qəbiristanlığına aparacağına inanırlar.
Üstəlik, monastırda qarğaların qoyub getdiyi sümüklər saxlanılır. Sümüklər bəzən toz halına salınır və sonra başqa qidalarla qarışdırılır və digər quşlara verilir. Göy dəfni və ya səma dəfni adlanan bu üsulla ölülərin ruhunun başqalarının ruhunda göründüyünə inanan buddistlər öz cəsədlərini qarğalara yedizdirərək, digər xırda heyvanların qarğalar tərəfindən yeyilməsinin qarşısını aldıqlarını düşünürlər. Beləliklə də, cəsədləri qoruyurlar.
Bununla belə, sümüklər təkcə heyvanlara qidalanmır. Buddizmə inanan insanların ölüm qorxusunun qarşısını almağa çalışan rahiblər ölənin bud sümüyünün yarısından musiqi aləti düzəldir və müxtəlif mərasimlərdə bu musiqi alətindən istifadə edirlər.
Tibet əhalisinin əksəriyyətini təşkil edən buddistlər yenidən doğuşa inanırlar. Onların inancına görə, ölümdən sonra heç bir mənası olmayan bədəni qorumağa ehtiyac yoxdur. Buna görə də buddistlərin ölülərini qarğalara buraxmaları bir çox ənənələrə yad görünür. Digər tərəfdən, onların bu ənənəni davam etdirmələrinin səbəbi tək inancları deyil. Tibet torpaqlarının böyük hissəsi qayalardan ibarətdir və bu qayalarda qəbir qazmaq mümkün deyil. Tibetlilər üçün yanacaq və odun tapmaq çətin olduğundan, bu üsul təbii şəraitə və ənənələrə uyğun görünür.
MADAQASKAR: ÖLÜLƏR İLƏ RƏQS
Famadihana Madaqaskarda ən çox yayılmış dəfn mərasimlərindən biridir. “Ölülərlə rəqs” onların dəfn mərasimlərinin ən doğru təsviri ola bilər. Çünki madaqasqarlılar bir neçə ildən bir ölülərini çıxarır və yeni dəfn paltarlarına bürürlər. Ölənlər hər dəfə yeni paltar geyinəndə qəbrin yanında musiqi səslənərkən rəqs də edirlər. "Sümükləri çevirmək" kimi tərcümə olunan bu ritualın məqsədi parçalanmağı sürətləndirmək və ölülərin ruhunu axirətə doğru itələməkdir.
17-ci əsrdən bəri ənənə halını alan bu ritual, ipək kəfənlərin baha olması və bəzi madaqasqarlıların bu adətin köhnəldiyinə inanması səbəbindən həyata keçirilmir. Bununla belə, Malaqas xalqının əksəriyyəti bu ritualı yerinə yetirməyə davam edir, çünki onlar bunu ailəni bir araya gətirən bir ənənə hesab edirlər.
FİLİPİN: HƏR BÖLGƏDƏ FƏRQLİ MƏRASİMLƏR
Filippində dünyanın ən maraqlı dəfn mərasimləri keçirilir. O qədər ki, hər xalqın öz dəfn mərasimi var. Məsələn, Tinguian xalqı mərhuma ən dəbli paltar geyindirir və stulda oturdurur, tez-tez yanan siqareti dodaqlarına qoyur. Benqetlilər ölülərini evin girişindəki stullara qoymazdan əvvəl onların gözlərini bağlayırlar.
Sebuano xalqı dəfn mərasimlərinə gələn uşaqları qırmızı geyindirir ki, xəyalları görmə ehtimalını azaldır. Saqada bölgəsində ölülərin ruhunu cənnətə yaxınlaşdırdığına inandıqları qayalıqlardan asılan tabutlar olduğu halda, Cavitdə insanlar adətən mərhumu ölümdən əvvəl onun seçdiyi çuxur ağacda şaquli şəkildə basdırırlar. Filippindəki bölgələrin müxtəlifliyi Filippin dəfn adətlərinin müxtəlifliyinə səbəb olan əsas səbəbdir.
Bizi Telegram-da izləyin
t.me/lent_az
Bizi Instagram-da izləyin
Bizi Facebook-da izləyin
Bizi Twitter-da izləyin
