Alimlər növbəti dəfə hesablamalar aparıblar.
1804-cü ildə planetimizin əhalisi ilk dəfə bir milyard nəfərə çatıb və o vaxtdan bəri daha sürətli artıb.
Lent.az-ın xarici KİV-ə istinadən xəbərinə görə, 2022-ci ildə BMT planetdə hazırda səkkiz milyard insanın yaşadığını elan edib. Hazırda dünyada nə qədər insan yaşayır və biz gələcəkdə nə gözləyə bilərik?
İstənilən ensiklopediya redaktorunu narahat edən əsas suala IFLScience portalı cavab verib.
Birincisi, əlbəttə ki, dəqiq cavab yoxdur: planetdə hər saniyə insanlar doğulur və ölür, siyahıyaalmalar həmişə dəqiq aparılmır, köhnəlmiş olur, bəzi bölgələrdə isə ümumiyyətlə, siyahıyaalma aparılmır.
Planetdəki insanların sayına həsr olunmuş vebsaytlar son illərdə artım dinamikasına əsaslanan alqoritmlərdən istifadə etməklə fəaliyyət göstərir. “World Meter” saytında bu rəqəm 8 milyard 181 milyonu, “The World Counts”da isə 8 milyard 135 milyonu keçib. ABŞ Siyahıyaalma Bürosu planetdəki insanların sayının 8 milyard 77 milyon nəfər olduğunu hesab edir.
Əlbəttə, işləyən rəqəmlər bu xidmətlərin hazırda planetdə neçə nəfərin olduğunu bilməsi demək deyil-xidmət mövcud olan bütün açıq mənbələrdən statistika toplayır, keçmiş illərdəki məlumatlarla müqayisə edir və rəqəmin "qaçdığı" il üçün proqnozlaşdırılan böyümə miqyasını qurur. Buna baxmayaraq, bu proqnoz onlayn əyləncə xidməti üçün kifayət qədər dəqiqdir.
Gələcəkdə neçə nəfər olacağıq?
Planetin hazırkı əhalisinin təxminlərindən asılı olmayaraq, mütəxəssislər bir şeydə razılaşırlar: son iki əsrdə insan əhalisinin "partlayıcı" artımı yavaşlayır və tədricən planetdəki növlərimizin sayı sabitləşir. BMT 2085-ci ildə dünya əhalisinin 10,3 milyard nəfər olacağını, 2100-cü ildə isə hətta 10,2-yə qədər azalacağını proqnozlaşdırır.
Proqnoz özünü doğrultsa, 1346-1353-cü illərdə baş verən Böyük vəbadan sonra dünya əhalisi ilk dəfə azalacaq. Sonra pandemiya, müxtəlif hesablamalara görə, 70 milyondan 200 milyona qədər insan həyatını itirib.
Bununla belə, gələcək artımın yavaşlaması fəlakətli hadisələrlə əlaqələndirilməyəcək (heç olmasa, mütəxəssislər onları proqnozlaşdırmağı öhdələrinə götürmürlər). Əsas səbəb inkişaf etmiş ölkələrin şəhərləşmiş regionlarında doğum səviyyəsinin aşağı düşməsidir ki, burada artım artıq əhəmiyyətli dərəcədə azalıb. Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin açıqladığı hesabatlara görə, bu parametr üzrə rekordçu əhalinin hər il 2,24 faiz azaldığı Kuka adalarıdır.
Aşağı doğum səviyyəsi və gözlənilən ömür uzunluğu təkcə Avropa ölkələri üçün deyil, həm də məsələn, Asiya üçün aktual problemdir: Bu yaxınlarda haqqında danışdığımız iki hadisə: Cənubi Koreyada doğumu artırmaq üçün nisbətdə qızları bir il əvvəl məktəbə göndərməyi təklif ediblər və Çində 5 il ərzində ev heyvanlarının sayı uşaq sayından çox olacaq.