Qəhvə qan damarlarını daraldır və bu da qan təzyiqinin yüksəlməsinə səbəb olur. Lakin bu, həmişə təhlükəlidirmi?
Lent.az bu mövzu ilə bağlı məlumatları sizə təqdim edir:
Qəhvə orqanizmə necə təsir edir?
Qəhvə stimulyatordur: Beynin və sinir sisteminin fəaliyyətini artırır, qan damarlarına və ürəyə təsir edir və bu təsir içdikdən sonra 0,5-2 saat ərzində davam edir.
Qəhvə qana keçir: Qana daxil olduqda hormonlar, beyin reseptorları və neyromediatorlarla qarşılıqlı təsir göstərir. Qəhvə qan damarlarının reaksiyasına səbəb olur: Arteriya və damarlar daralır, bu da qan təzyiqini yüksəldir. Qəhvə "qaç və ya mübarizə et" reaksiyasını işə salır: Ürək döyüntülərinin sürətini və qan təzyiqini artırır. Qəhvə içdikdən sonra sistolik (yuxarı) təzyiq 3-14 mm civə sütunu, diastolik (aşağı) təzyiq isə 4-13 mm civə sütunu qədər arta bilər. Məsələn, təzyiq 120/80 olarsa, qəhvə içdikdən sonra 134/93-ə qədər qalxa bilər.
Qəhvənin təzyiqə təsiri nədən asılıdır?
Yaş: Kofein gənclərə yaşlılara nisbətən daha güclü təsir edir. Bir araşdırmada yeniyetmələrdə qəhvədən sonra daha yüksək təzyiq artımı müşahidə olunub.
Cins: Bəzi araşdırmalar kişilərin kofeini qadınlardan daha sürətli metabolizə etdiyini göstərir.
Kofein mənbəyi: Qəhvə qara və ya yaşıl çaydan daha çox kofein ehtiva edir.
Qəhvənin növü və hazırlanma üsulu: Qəhvə dənələrinin növü və hazırlanma üsulundan asılı olaraq kofein miqdarı dəyişir.
Tolerantlıq: Təxminən 15 günlük müntəzəm qəhvə istifadəsindən sonra kofeinin təsiri azalır və əvvəlki effekti almaq üçün daha çox qəhvə tələb olunur.
Siqaret çəkmə: Nikotin metabolizmanı sürətləndirir və kofeinin qan təzyiqinə təsirini gücləndirir.
Hamiləlik: Hamilə qadınlar qəhvə istehlakını məhdudlaşdırmalıdır, çünki döl kofeini metabolizə edə bilmir.
Ürək-damar xəstəlikləri: Kofeinin müvəqqəti təzyiq artımı ürək-damar xəstəlikləri olan insanlar üçün daha təhlükəli ola bilər.
Yüksək təzyiqdə qəhvə içmək olarmı?
Qəhvə müvəqqəti olaraq təzyiqi qaldırsa da, xroniki hipertenziya riskini artırmır. Yüksək təzyiqdə qəhvə içmək olar, lakin bu, təzyiq səviyyənizdən və qəhvəni nə qədər müntəzəm içdiyinizdən asılıdır. Çox yüksək təzyiqdə diqqətli olmaq lazımdır. Bir araşdırmaya görə, hipertenziyanın II və III mərhələsində olan kofein həvəskarları gündə 1-2 əlavə fincan qəhvə içdikdə infarkt və insult riski ikiqat artır. Normal və ya I mərhələ hipertenziyada bu təsir müşahidə edilməyib. Orta miqdarda qəhvə (gündə 1-3 fincan) müntəzəm içənlər üçün faydalı ola bilər. 8780 Braziliyalı arasında aparılan bir araşdırmada müntəzəm qəhvə içənlərin yüksək təzyiq riski daha az olub.
Gündə neçə fincan qəhvə içmək olar?
Sağlam böyüklər üçün: 400 mq kofein (təxminən 3-4 fincan qəhvə).
12-18 yaşlı yeniyetmələr üçün: 100 mq kofein (1 fincan).
12 yaşa qədər uşaqlar üçün: çəkiyə görə 2,5 mq/kq kofein. Normadan artıq qəhvə qəbulu narahatlıq, ürək döyüntüsündə artım, baş ağrısı, həzm problemləri, yuxusuzluq və ürəkbulanma kimi simptomlara səbəb ola bilər.