Sıfır desibel insanın eşidə biləcəyi ən zəif səsin həddi kimi müəyyən olunub. Təbiətdə isə tam mütləq səssizlik olan yer tapmaq çətindir: küləyin səsləri, vəhşi heyvanlar, bitkilərin xışıltısı, turistlərin fəaliyyəti və üstündən keçən təyyarələr həmişə fon səs-küyü yaradır.
Lent.az xarici mediaya istinadla xəbər verir ki, ABŞ-da ən sakit milli park hesab edilən ərazilərdən biri Havay adasının Maui bölgəsində yerləşən Haleakala krateridir.
Haleakala — insan qulağının eşitmə həddinə yaxın səssizliyi olan yer
Haleakala krateri Sakit okean səviyyəsindən 3055 metr yüksəklikdə, Qərbi Maui vulkanında yerləşir. Milli Park Xidməti bildirir ki, buradakı təbii səslər, geniş mənzərələr və qaranlıq səma unikal atmosfer yaradır:
“Haleakala kraterindəki fon səsi insanın eşitmə həddinə qədər enə bilər.”
Kraterin dərinliyi onu küləkdən qoruyur, quraq iqlim isə bitki örtüyünü minimuma endirdiyindən xışıltı səslərini aradan qaldırır. Heyvanların məskunlaşmasının çətin olması isə təbii səssizliyi daha da gücləndirir.
2003-cü ildə aparılan ölçmələrə görə uzaq sahələrdə təbii fon səsi gündüz 21 desibel, sahilə yaxın ərazilərdə 45 desibel arasında dəyişib. Haleakala kraterinin bəzi hissələrində səviyyə 10 desibel-ə qədər düşür. Bu, demək olar ki, mütləq səssizlikdir. Ziyarətçilər bəzən öz ürək döyüntülərini belə eşitdiklərini bildiriblər.
Yer üzündə ən sakit süni məkanda isə səviyyə -24,9 desibeldir
Yer üzündə insan tərəfindən yaradılmış ən sakit məkan ABŞ-ın Minnesota ştatının Minneapolis şəhərində yerləşən Orfield Laboratories-in səssiz kamera otağıdır (anechoic chamber). Bu kamera üç dəfə “Dünyanın ən sakit yeri” kimi Ginnes rekorduna düşüb.
Kameranın xüsusiyyətləri: 99,99% səsi udan xüsusi konstruksiya. Ölçülər: 3,8 × 3,2 × 2,1 metr. Divar və tavanlar səs enerjisini udan şüşə lifli və köpük klinlərdən ibarətdir. Otaq titrəyişə davamlı dayaqlar üzərində qurulub ki, xarici səslər içəri keçməsin.
Kamerada qeydə alınmış səslər:
–9,4 dB, –13,4 dB, –24,9 dB
Bu, o deməkdir ki, otaq insan qulağının eşitmə həddindən belə daha sakitdir.
Əfsanələr və reallıq: orada qalmaq doğrudanmı “mümkün deyil”?
İnternetdə yayılan bir çox iddia məsələn, kimsənin 45 dəqiqədən çox içəridə qala bilməməsi həqiqətə uyğun deyil. Bir jurnalist hətta 3 saat kamerada qalıb.
Lakin otaqda olmaq yenə də çətin ola bilər. Bəzi insanlar başgicəllənmə, oriyentasiya itməsi, venalardan keçən qan axınını eşitmə, hətta öz göz qırpmalarının səsini duyduqlarını bildiriblər.
Desibel niyə “mənfi” ola bilər?
Səsin özünün mənfi olması mümkün deyil, amma desibel logaritmik ölçü vahidi olduğuna görə mənfi ola bilər. Bu, sadəcə olaraq səsin eşitmə həddindən daha zəif olduğunu göstərir.
Milli Sağlamlıq İnstitutu izah edir: “Desibel ölçüsü xətti deyil, logaritmikdir. 10 desibel artım səsin təxminən 10 dəfə daha intensiv olması deməkdir”.
Sıfır desibel insanın eşidə bildiyi ən zəif səsdir. Mənfi desibel isə bundan da zəif səsləri göstərir, lakin onları yalnız çox həssas cihazlar qeydə ala bilir.
Bizi Telegram-da izləyin
t.me/lent_az
Bizi Instagram-da izləyin
Bizi TikTok-da izləyin
Bizi Facebook-da izləyin
Bizi X-da izləyin
