Valideynlər çox vaxt uşaqlarını dərs oxumağa oturmaq istəmədiklərinə görə onları tənbəllikdə ittiham edirlər. Lakin psixoloqlar bildirirlər ki, bu inadkarlığın arxasında tənbəllik deyil, narahatlıq hissi gizlənir.
Lent.az xəbər verir ki, mütəxəssislərin fikrincə, oxumaq istəməmək cəza və ya tənqid qorxusu ilə bağlıdır.
Uşaq tapşırıqlardan deyil, böyüklərin reaksiyasından qorxur. Əgər valideynlər daim mükəmməl nəticə tələb edirlərsə, uşaq üçün dərs öyrənmək vasitəsi deyil, stress mənbəyinə çevrilir. Bu zaman səhv öyrənməyə aparan addım yox, faciə kimi qəbul olunur.
Qorxu marağı öldürür
Belə bir atmosferdə uşağın təbii marağı və öyrənməyə olan sevgisi tədricən itir. Onların yerini isə mənfi emosiyalardan qaçmaq istəyi tutur.
Araşdırmalar göstərir ki, tez-tez başqaları ilə müqayisə edilən uşaqlar çox tez motivasiyalarını itirirlər. Müqayisə uşaqlarda inkişaf istəyindən çox natamamlıq və özünü dəyərsiz hiss etmə duyğusu yaradır.
Müəllimlər də təsdiqləyirlər: bir çox şagirdlər səhvləri bilmədiklərindən yox, səhv etmək qorxusundan edirlər. Bu qorxu diqqəti iflic edir və cəmlənməyə mane olur.
Valideynlər problemi bilmədən dərinləşdirirlər
“Yenə səhv eləmisən” və ya “digərləri bacarır, sən niyə yox?” kimi ifadələr uşağın dərsə qarşı mənfi münasibətini daha da möhkəmləndirir.
Psixoloqlar məsləhət görürlər ki, diqqət nəticəyə deyil, səylərə yönəldilməlidir. Əgər uşağın zəhməti qiymətləndirilərsə, o, dərsləri imtahan kimi yox, öyrənmə prosesi kimi qəbul edəcək.
Eyni zamanda hər uşağın fərdi xüsusiyyətlərini nəzərə almaq vacibdir. Bəziləri səhər daha yaxşı öyrənir, digərləri isə axşam. Uşaq yorulubsa, ondan dərhal diqqət və cəmlənmə tələb etmək mənasızdır. Daha yaxşısı, fasilə verib sonradan tapşırığa qayıtmaqdır.
Dərs cəza deyil, öyrənmənin davamı olmalıdır
Ev tapşırıqları uşaqlar üçün cəza kimi yox, məlumatı anlamaq və möhkəmləndirmək imkanı kimi qəbul edilməlidir. Bunun üçün böyüklər uşağın öyrəndiyi mövzularda maraq göstərməlidirlər.
Mövzunu birlikdə müzakirə etmək uşağın gərginliyini azaldır, o, dəstək gördüyünü, tənqid edilmədiyini hiss edir.
Ekspertlər vurğulayırlar ki, motivasiya etimaddan yaranır. Uşaq əmin olsa ki, səhv etdiyinə görə onu qınamayacaqlar, o zaman cəhd etməyə və yenidən sınamağa hazır olacaq.
Bizi Telegram-da izləyin
t.me/lent_az
Bizi Instagram-da izləyin
Bizi TikTok-da izləyin
Bizi Facebook-da izləyin
Bizi X-da izləyin
