Spirtli içki "Qızıl ordu"ya niyə verilirdi? - “Voroşilovski rasionu”nun iflası

Sövet dönəmində ordunu spirtli içki ilə təmin etmək ideyası kimdən gəlmişdi və bu, əsgərlərin mənəvi-psixoloji durumuna, eləcə də döyüş qabiliyyətinə nə dərəcədə təsir edirdi?

İlk dəfə sovet ordusunda spirtli içkilərin verilməsinə 1940-cı ilin yanvarında - Sovet-Fin müharibəsi zamanı başlanılıb.

Lent.az Rusiya KİV-ə istinadən xəbər verir ki, bu təkliflə Müdafiə Komissarlığının rəhbəri Kliment Voroşilov Stalinə müraciət edir.

Xahişin əsaslandırılması çox məntiqli görünürdü: Döyüşlər şiddətli şaxtalarda aparılır....

Hərbi qulluqçulara araqla birlikdə gündəlik 50 q yağ da verilirdi.

Müvafiq əmr dərhal qoşunlar tərəfindən qəbul edildi. Tanker, gəmilər üçün norma iki dəfə artırıldı, pilotlar üçün isə araq konyakla əvəz olundu. Şəxsi heyət soyuğu hiss etsələr də, lakin ümumi əhval-ruhiyyələri nəzərəçarpacaq dərəcədə yaxşılaşmışdı.

Gələcəkdə bu təcrübə 1941-ci ildə tətbiq olundu. Ancaq müharibənin əvvəlində cəbhə xəttindəki bütün hərbi qulluqçulara gündəlik spirt verilirdisə, 1942-ci ilin yazına qədər qaydalar bir qədər dəyişdirildi.

Bu andan etibarən irəliləyən bölmələrə yalnız 100 q içki verilirdi. Qalanları isə yalnız bayramlarda “Voroşilov payı” alırdılar.

Sonralar intizamın geniş şəkildə pozulması və qeyri-döyüş itkilərinin artması səbəbindən normaya düzəlişlər edildi. Məlum oldu ki, alkoqol tədarükündən sui-istifadə halları baş verir.
Əvvəllər isə belə hesab edirdilər ki, “Qırmızı Ordu”nun spirtə ehtiyac duya biləcəyi yeganə şey təhlükə hissini azaltmaq, yaralanma ağrısını kütləşdirmək və ya ölmək, yaralanmaq qorxusunu boğmaq idi.
Yeri gəlmişkən, alman yazıçısı Arnold Zveiq yazırdı ki, müharibədə döyüş sursatı və qadın olmadan keçinə bilərsiniz, amma içki və tütün olmadan bu, mümkün deyil.

Lakin müharibə veteranı Qriqori Çuxray iddia edirdi ki, müharibədə heç kimin əlavə stimullara ehtiyacı yox idi. Hamı bilirdi ki, onlar haqq uğrunda mübarizə aparır və bir-birindən nümunə götürürdülər.

Veteran L.S.Kartaşev də xatirələrində oxşar fikirlər yazmışdı: “Müharibədə heyrətamiz paradoks yaşanır: səngərlərdə təkcə ateistlər deyil, həm də inanclılar da var”.