London İmperial Kolleci və London Gigiyena və Tropik Tibb Məktəbinin alimlərinin apardığı yeni sürətli araşdırmaya əsasən, keçən həftə başa çatan şiddətli isti dalğası zamanı Avropanın 12 şəhərində 2300-ə yaxın insan həddindən artıq istilərin təsirindən ölüb.
Lent.az xarici mediaya istinadla xəbər verir ki, təhlil, Qərbi Avropanın çox hissəsinin İspaniyada 40°C-dən çox isti hava dalğası ilə üzləşdiyi və Fransada meşə yanğınlarının tüğyan etdiyi iyulun 2-dək başa çatan 10 günlük dövrü əhatə edir.
Qurbanların ümumi sayından 1500-ə yaxın ölümü elm adamları birbaşa iqlim dəyişikliyi ilə əlaqələndirib, qlobal istiləşmə istilik dalğalarını daha sıx və təhlükəli edib.
London İmperial Kollecinin tədqiqatçısı doktor Ben Klark deyib: "İqlim dəyişikliyi onu başqa cür olacağından qat-qat isti və bu isti dalğaları daha ölümcül edib".
Elmi məlumatlar: pik istilik dalğasına +4 dərəcə
Nümunəyə Barselona, Madrid, London və Milan kimi şəhərlər daxil olub. Hesablamalara görə, qlobal istiləşmə bu isti dalğası zamanı temperaturu 4 dərəcə Selsi artırıb.
Alimlər sübut edilmiş epidemioloji modellərdən və tarixi ölüm məlumatlarından istifadə ediblər, çünki istiliklə bağlı ölümlərin əksəriyyəti rəsmi olaraq qeydə alınmır və həmişə hökumətlər tərəfindən dərc olunmur.
Copernicus İqlim Dəyişikliyi Xidmətinin məlumatına görə, bu ilin iyun ayı planetin rekordları üzrə üçüncü ən isti iyun ayı olub, 2023 və 2024-cü ilin iyun aylarını geridə qoyub. Eyni zamanda, Qərbi Avropada ötən ay tarixdə ən isti iyun olub.
İsti dalğalar və qlobal istiləşmə: risklər artır
Copernicus iqlim strategiyasının rəhbəri Samanta Byercess deyib: "Qlobal istiləşmə ilə birlikdə istilik dalğaları daha tez-tez, daha intensiv olacaq və bütün Avropada daha çox insana təsir edəcək".
Alimlər bizə xatırladırlar ki, ilk növbədə qalıq yanacaqların yandırılması səbəbindən istixana qazlarının konsentrasiyasının artması orta qlobal temperaturun artmasına səbəb olur. Bu o deməkdir ki, istilik dalğası baş verəndə temperatur pikləri getdikcə daha da ekstremal ola bilər.
Tədqiqatçıların fikrincə, 2022-ci ilin yayında istilər səbəbindən Avropada 61 minə qədər insan ölə bilər ki, bu da əhalini həddindən artıq istilərdən qorumaq tədbirlərinin hələ də kifayət qədər olmadığını göstərir.