“Şərqi Avropada jurnalistikanın gələcəyinin müdafiəsi” - FOTO

APA-nın Moskvada səfərdə olan əməkdaşı xəbər verir ki, Beynəlxalq Jurnalistika Fondu (BJF), Rusiya Jurnalistlər İttifaqı (RJİ) və “Journalism Network”un təşkilatçılığı ilə dekabrın 8-də başlayan konfransda Rusiya, Ukrayna, Azərbaycan, Belarus, Moldova, Gürcüstan və Ermənistandan olan jurnalistlər, vətəndaş cəmiyyətinin təmsilçiləri, hüquq müdafiəçiləri iştirak edirlər.

Konfransın açılışında Tomson Fondunun direktoru Riçard Tinen (Richard Tynen), Moskva merinin KİV, beynəlxalq əməkdaşlıq, idman, turizm və reklam məsələləri üzrə müavini Aleksandr Qorbenko və RJİ-nin sədri Vsevolod Boqdanov çıxış edərək, tədbir iştirakçılarını salamlayıb, konfransın səmərəli keçəcəyinə ümidvar olduqlarını bildiriblər.

Rusiyada mətbuatın hazırkı vəziyyətinə diqqət çəkən A. Qorbenko medianın vəziyyətinin həqiqətən də çox ağır olduğunu deyib. O, mətbuat azadlığının səviyyəsinin onun iqtisadi cəhətdən müstəqil olması ilə əlaqələndirilməsini doğru saymayıb: “İqtisadi cəhətdən müstəqil olan mətbuatın azad olduğunu düşünənlərlə razı deyiləm. Mən hesab edirəm ki, mətbuat siyasi rəqabət mühitində azad ola bilər. Mətbuat sifarişlə işləməməlidir. Biz isə bu gün bunun tam əksini görürük. Bəzi mətbuat orqanları hökumət strukturlarından belə daha acınacaqlı vəziyyətdədir”.

A. Qorbenko yeni Moskva hakimiyyətinin mətbuatı əməkdaşlığa çağırdığını söylyəib: “Moskvanın yeni hökuməti KİV-lə tərəfdaşlıq mövqeyində dayanır”.

Sonra konfransda BJF-nun baş katibi Eydan Uayt (Aidan White) əsas məruzəçi qismində çıxış edib. O, “Şərqi Avropada jurnalistikanın gələcəyi uğrunda kampaniya” adlı məruzəsində gələcək jurnalistika haqqında danışarkən buna qlobal yanaşmağın vacibliyini vurğulayıb. Onun sözlərinə görə, bütün dünyada jurnalistlər zaman-zaman böhranlarla üzləşirlər: “Bunlardan ilk olaraq iqtisadi böhranı qeyd etmək lazımdır. Bütün dünyanı sarsıdan maliyyə böhranı KİV-ə də öz mənfi təsirini göstərib. Jurnalistikanın üzləşdiyi növbəti böhran struktur dəyişiklikləri ilə əlaqədar meydana çıxır. Struktur dəyişikliklərinin baş verməsi ilə yeni münasibətlərin qurulması zərurəti yaranır ki, bu da insanların informasiya almasında problemlərə səbəb olur. Böhrana səbəb olan digər mühüm amil peşəkarlıqla bağlıdır”.

İnternet jurnalistikasından söz açan məruzəçi bunun müsbət tərəfləri ilə yanaşı, mənfi təsirlərinin də olduğuna diqqət çəkib: “Bu yaxınlarda hamının şahidi olduğu, “WikiLeaks”in açıqladığı məlumatları götürək. “WikiLeaks” İnternetin zəif tərəflərini göstərdi. Bir daha sübut olundu ki, İnternet ancaq xəbəri yayır, ona şərh vermir. Yəni, hadisələrin əsasında dayanan məsələlərə aydınlıq gətirilmədiyinə görə müəyyən problem yaranır”.

E. Uayt azad mətbuatı demokratiyanın təminatçısı hesab edənlərlə razılaşmadığını da bildirib. Məruzəçi jurnalistika sahəsində problemlərin Şərqi Avropa regionunda daha çox olduğunu qeyd edib: “Bu, regiona daxil olan ölkələrdə siyasi tolerantlıq mədəniyyəti yeni yaranır. Jurnalistlər cəzasızlığın qurbanı olurlar, onları qorxudurlar, təzyiq edirlər. Hüquqları məhkəmə orqanları tərəfindən lazımi səviyyədə təmin olunmur. Təkcə bir faktı qeyd edim ki, bir il ərzində Rusiyada jurnalistləri 200-dək təhdid faktı qeydə alınıb. Cəzasızlıq mühiti Rusiyada jurnalistlərin mütəmadi olaraq təzyiqlərə məruz alması ilə nəticələnir. Bu problemi tezliklə həll etmək lazımdır. Bu ölkədə jurnalistlərin döyülməsi faktı ciddi narahatlıq yaradır. Rusiya prezidenti Dmitri Medvedev də jurnalistlərin təzyiqlərə məruz qalması, döyülməsinə qarşı çıxıb. Biz bunu alqışlayırıq. Lakin söz, təəssüf ki, kifayət deyil. Belə halların qarşısının alınması üçün dövlət təsirli tədbirlər görməlidir. Bəzi jurnalistlər çətin şəraitdə işləyirlər”.

BJF rəhbəri ötən 20 ildə baş verənlərə nəzər salanda narahatlıq hissi keçirdiyini deyib: “Bəzən adamı depressiyaya salacaq həddə problemlər var. Biz bu 20 ili itirmişik. Demokratiya sahəsində ciddi irəliləyişlər əldə olunmayıb. Həqiqi müstəqil jurnalistika yaranmayıb”.

E. Uayt keçmiş stereotiplərlə vidalaşmağın vaxtının çoxdan çatdığını vurğulayıb: “Keçmişlə vidalaşmasaq, gələcək olmayacaq. Biz yeni yanaşmalar, yeni strategiyalar haqqında düşünməliyik, ictimaiyyət nümayəndələri ilə ittifaq yaratmalı, insanlarla təmasda olmalı, onlarla yaxından işləməliyik. Jurnalistikanı ictimai dəyər kimi inkişaf etdirmək lazımdır. Biz müəyyən dəyərləri qorusaq, ictimaiyyətin daha böyük etibarını qazana bilərik”.

Məruzəçi onu da əlavə edib ki, jurnalistikanın yüksək keyfiyyətli, yüksək məzmunlu materiallara üstünlük verməsinin vaxtı çatıb.

Sonra müzakirələr seksiyalarda davam etdirilib. Tədbir iştirakçıları “Hakimiyyət strukturlarının məsuliyyətə cəlb olunması”, “Jurnalistin təhlükəsizliyi. Cəzasızlıqla mübarizə”, “Senzura və hüquqların məhdudlaşdırılmasına qarşı mübarizə” mövzusunda keçirilən seksiyalarda fikir mübadiləsi aparıblar.

Konfrans bu gün başa çatacaq.