İnsanın boşqabına düşən qida ilə ömrün uzunluğu arasındakı əlaqəni görməməzlikdən gəlmək çətinləşir. Orxus Universitetinin tədqiqatçıları qida seçimlərinin ömür uzunluğu ilə bağlı olub-olmadığını araşdırıblar.
Lent.az xarici KİV-ə istinadən xəbər verir ki, skandinaviya qidalanma qaydaları sadədir: onlar daha az qırmızı ət və şəkər yeməyi tövsiyə edirlər. Onların yerinə isə tam taxıllı məhsullar, paxlalılar, balıq və azyağlı süd məhsullarına üstünlük verilir. Fikir sərt məhdudiyyətlərdə deyil, balansda gizlənib. Orqanizm üçün faydalı olan pəhriz həm də ətraf mühit üçün faydalı olmalıdır. Fəlsəfə dosent Kristina Dam və doktorant Anna Bak Merxin apardığı tədqiqatın əsasını təşkil edib. Onların araşdırması bu vərdişlərə əməl edən insanların daha uzun yaşayıb-yaşamadığını öyrənməyə yönəlmişdi. Uzunmüddətli məlumatlara əsaslanan cavab - bəli.
Dam belə deyib:
"Araşdırmamız göstərir ki, orta yaşlı isveçli kişilər və qadınlar arasında bu qaydalara əməl edənlərin ölüm halları etməyənlərlə müqayisədə 23% aşağıdır. Bu nəticə təhsil, gəlir və fiziki aktivlik kimi amillər nəzərə alınsa belə özünü göstərir".
Tədqiqat həmçinin qaydalara daha ciddi əməl edənlər arasında ürək-damar xəstəliklərindən ölüm hallarının daha az olduğunu da üzə çıxarıb. Bu nəticə çoxillik təcrübəyə əsaslanır. İki böyük araşdırmaya 76 mindən çox isveçli cəlb olunub. 1997-ci ildən etibarən iştirakçılar nə yediklərini və necə yaşadıqlarını bildiriblər. Az sayda tədqiqat bu qədər uzunmüddətli həyat tərzi detalları ilə aparılıb. Məlumatları müqayisə edən Orxus Universitetinin komandası qidalanma keyfiyyəti ilə sağlamlıq göstəriciləri arasında əlaqəni müəyyənləşdirib. Onlar aşkar ediblər ki, skandinaviya tövsiyələrinə dəqiq əməl edənlər daha uzun yaşayır və ürək-damar xəstəliklərindən daha az ölürlər. Bu nəticələr xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Onlar göstərir ki, sosial və ya iqtisadi vəziyyətdən kənarda belə pəhrizin özü sağlamlıq göstəricilərinə təsir edə bilər. İnsanın boşqabına qoyduğu yeməklə ömrünün uzunluğu arasındakı əlaqəni görməməzlikdən gəlmək artıq mümkün deyil.
Alimlər həmçinin qeyd ediblər ki, qida seçimi planet üçün də vacibdir. İstixana qazı emissiyalarının təxminən 30%-i ərzaq istehsalı və istehlakı ilə bağlıdır. Maldarlıq, resursların həddən artıq istifadəsi və ərzaq tullantıları problemi daha da dərinləşdirir. Skandinaviya tövsiyələri isə ətraf mühitə daha az təsir edən qidaları təşviq edərək bu problemi birbaşa həll edir.
Bizi Telegram-da izləyin
t.me/lent_az
Bizi Instagram-da izləyin
Bizi TikTok-da izləyin
Bizi Facebook-da izləyin
Bizi X-da izləyin
