50 il ərzində dünya xəritəsindən silinə biləcək ölkə AÇIQLANDI

NASA bütöv bir ölkəni həyat üçün yararsız zonaya çevirəcək təhlükəni açıqlayıb.

Bu yaxınlara qədər iqlim elmi dərsliklərindəki hipotetik ssenari kimi görünən şey indi dəhşətli reallığa çevrilir.

Lent.az-ın xarici mediaya istinadla xəbərinə görə, NASA həyəcan təbili çalır: iqlim dəyişikliyi o həddə çatıb ki, yaxın onilliklərdə dünyanın ən böyük ölkələrindən biri həyat üçün yararsız hala düşə bilər.

Alimlərin niyə həyəcan təbili çaldığını və bəşəriyyətin niyə bu nöqtəyə gəldiyini EcoNews izah edir.

Braziliya iqlim fəlakətinin astanasındadır. Amerika kosmik agentliyinin məlumatına görə, bu ölkə qlobal istiləşmənin abstraksiyadan qaçılmaz təhlükəyə keçdiyi ilk ölkələrdən biri olub. İlk geri dönməz dəyişikliklər artıq başlayıb və bu tendensiya davam edərsə, milyonlarla insan risk altında olacaq.

Niyə məhz Braziliya?

Hələ 2020-ci ildə nüfuzlu “Science Advances” jurnalı həyəcanverici proqnoz dərc etmişdi: qlobal istiləşmə sürəti dəyişməsə, o zaman 2070-ci ilə qədər Yerin müəyyən əraziləri yaşayış üçün tamamilə yararsız hala düşəcək. Söhbət həddindən artıq istilərin yüksək rütubətlə birləşdiyi regionlardan gedir – belə şəraitdə insan orqanizmi sadəcə olaraq özünü effektiv şəkildə soyuda bilmir.

O vaxtdan bəri vəziyyət daha da pisləşib. 2022-ci ildə NASA Braziliyanı iqlim baxımından ən həssas zonalar siyahısına daxil edib. Bu, yaxınlaşan fəlakətin rəsmi etirafıdır.

Təhdid təkcə bir ölkə ilə məhdudlaşmır

İqlim üzrə alim Karlos Nobre xəbərdarlıq edir: "Bu, təkcə Braziliya deyil - bu, planetin yarısı üçün tanış iqlimin potensial sonudur".

O, vurğulayır ki, əgər orta illik temperatur sənayedən əvvəlki səviyyə ilə müqayisədə 4°C-dən çox artarsa, tropik və subtropiklərin geniş bölgələrində yaşamaq qeyri-mümkün olacaq.

“The Nature Conservancy”nin qiymətləndirməsinə görə, belə bir temperatur sıçrayışı, əvvəllər düşünüldüyü kimi, əsrlər ərzində deyil, yaxın 30-50 ildə baş verə bilər.

Amazon - geri dönüş nöqtəsi

Amazon hövzəsi yaxınlaşan çöküşün mərkəzinə çevrilir. NASA 2041-2044-cü illərdə qlobal temperaturun iki dərəcə yüksələcəyini və bunun nəticələrinin miqyasını ilk hiss edən Amazon cəngəlliyi olacağını gözləyir.

Bizi nə gözləyir:

• mövsümi yağışların azalması, quraqlığın artması və meşə yanğınları

• aktiv ağac kəsmə sahələrində rütubətli iqlimin dağılması

• minlərlə heyvan və bitki növünün nəslinin kəsilməsi

• tropik meşələrin savannaya çevrilməsi, bu da 250 milyard tondan çox karbon qazının buraxılmasına səbəb olacaq - qalan iqlim büdcəsinin dörddə üçü istiləşməni 1,5°C ilə məhdudlaşdıracaq.

Şəhərlər - Gələcək həyat tələləri

San-Paulu, Rio-de-Janeyro, Braziliya – iri megapolislər artıq “istilik qabarcığı” effektindən əziyyət çəkirlər, şəhər mühitində temperatur kənd yerlərini 5-7 dərəcə üstələyir. Beton, asfalt və yaşıllığın olmaması bu şəhərləri nəhəng istilik tələlərinə çevirir, burada yayda sağ qalmaq əsl problemə çevrilir.

Bundan sonra nə olacaq

NASA proqnoz vermir - bu futurologiya deyil, uzunmüddətli müşahidələr və modellər əsasında hesablamadır. Və bu məlumatlara görə, bəşəriyyət öz hərəkətlərinə yenidən baxmasa, 2070-ci ilə qədər Braziliyanın əhəmiyyətli bir hissəsi yaşamaq üçün yararsız hala düşə bilər.

Planetin ən mühüm ekosistemlərindən biri olan Amazon təkcə tropik meşələri deyil, həm də bütün Cənubi Amerikanın iqlim sabitliyini özü ilə götürərək yox olmaq təhlükəsi ilə üz-üzədir. Müasir sivilizasiyanın beşikləri olan şəhərlər isə mövcud olması mümkün olmayan təndirlərə çevrilə bilərdi.

Və bu təkcə Cənubi Amerika dramı deyil. Bu, planetin heç bir küncünün qaça bilməyəcəyi qlobal həyəcan siqnalıdır.