Şəkərli diabeti şəkərsiz diabetdən necə fərqləndirmək olar? - CAVAB

Lent.az-ın “Bir sual, bir cavab” rubrikasının bu günə olan mövzusu şəkərsiz diabet ilə bağlıdır.

Şəkərsiz diabet şəkərli diabetlə müqayisədə nadir rast gəlinən xəstəlikdir. Orqanizmə daxil olan suyun miqdarı azaldıqda, yaxud hədsiz tərləmə və ya ishal nəticəsində maye itkisi baş verdikdə böyrəklər kompensator olaraq daha az sidik ifraz edir, bununla da maye balansını pozmuş olur.

Maraqlıdır, şəkərli diabeti şəkərsiz diabetdən necə fərqləndirmək olar?

Lent.az xəbər verir ki, bu barədə TƏBİB-in tabeliyində fəaliyyət göstərən Bakı Baş Səhiyyə Mərkəzinin 37 nömrəli Şəhər Poliklinikasının həkim-endokrinoloqu Gülər Niftəliyeva danışıb.

Onun sözlərinə görə, şəkərsiz diabet şəkərli diabetlə müqayisədə nadir rast gəlinən xəstəlikdir:

“Ağırlaşmış hallarda orqanizmin susuzlaşması, halsızlıq, ümumi zəiflik, ürəkdöyünmənin artması, qusma, psixoneyrogen pozulmalar, təyziqin enməsi halları və huşun itməsi müşahidə oluna bilər. Orqanizmə daxil olan suyun miqdarı azaldıqda, yaxud hədsiz tərləmə və ya ishal nəticəsində maye itkisi baş verdikdə böyrəklər kompensator olaraq daha az sidik ifraz edir, bununla da maye balansını pozmuş olur. Şəkərsiz diabet antidiurek hormonun ifrazının azalması və ya böyrəklərin bu hormonun təsirinə həssaslığının zəifləməsindən yaranan xəstəlikdir.

Buna beyin şişləri, neyrocərrahi əməliyyatlar, kəllə-beyin travmaları, mərkəzi sinir sisteminin zədələnməsi ilə müşahidə olunan infeksiyalar və toksinlər səbəb ola bilər. Həmçinin, bəzi böyrək xəstəlikləri, idiopatik olaraq anticisimlərin yaranması, eləcə də irsi patologiyalar da bu xəstəliyin etiologiyasında rol oynayır”.

Şəkərsiz diabetin 4 tipi ayırd edilir:

• Mərkəzi şəkərsiz diabet;

• Nefrogen şəkərsiz diabet;

• Dipsogen şəkərsiz diabet;

• Hestasion şəkərsiz diabet

Şəkərsiz diabetin əsas əlaməti poliuriya, yəni sidik ifrazının artmasıdır. Yüngül formalarda 2-2,5 litr, ağır hallarda isə 20 litrə qədər maye itkisi müşahidə edilir. Bunun nəticəsində insanda susuzluq hissi yaranır və xəstə itirdiyi qədər maye qəbul etmək məcburiyyətində qalır.

Xəstəliyin əlamətlərinə gəlincə, endokrinoloq Gülər Niftəliyeva bildirir ki, şəkərsiz diabetin əsas əlaməti gün ərzində 6-10 litr olmaqla, tez-tez sidiyə çıxma və susuzluğun artmasıdır:

“Ağırlaşmış hallarda orqanizmin susuzlaşması, halsızlıq, ümumi zəiflik, ürəkdöyünmənin artması, qusma, psixoneyrogen pozulmalar, təyziqin enməsi halları və huşun itməsi müşahidə oluna bilər. Xəstəliyin diaqnozu sidiyin sutkalıq miqdarının və sıxlığının, Na miqdarının ölçülməsi, qan plazmasında Na, Ca, K miqdarı və ADH (antidiuretik hormon) təyininə əsasən qoyulur. Şəkərsiz diabetin müalicəsi əsas səbəb aradan qalxdıqdan sonra antidiuretik hormonun analoqu ilə aparılır. Preparat oral tablet və ya nazal sprey formasında istifadə olunur”.

Gülər Niftəliyeva həmçinin bildirir ki, belə xəstələrə böyrəklərin yüklənməsinin qarşısını almaq məqsədilə qidalanma zamanı proteinli qidalardan çox istifadə etməmək tövsiyə olunur.

İstənilən xəstəliyin aşkarlanmasında ilkin səhiyyə xidmətlərindən istifadə həmin xəstəliyin aşkarlanmasında və sonrakı inkişafının qarşısının alınmasında mühüm rola malikdir. Bu səbəbdən də hər hansı narahatlıq və ya ağrı hiss edən zaman ilkin səhiyyə xidməti göstərən tibb müəssisələrinə müraciət edərək, xəstəliyi daha tez aşkarlaya bilərsiniz.