Müasir həyatın rahatlığı tədricən insan orqanizminə mənfi təsir göstərir. Mütəxəssislər xəbərdarlıq edir ki, “hərəkətsizlik epidemiyası” artıq reallığa çevrilmək üzrədir və bu, gələcək nəsillərin bədən quruluşunu ciddi şəkildə dəyişdirə bilər.
Bu barədə Lent.az xarici mediaya istinadla xəbər verir.
Gələcəyin insan modeli – Səm
Addım sayan mobil tətbiqlərdən birinin yaradıcısı olan mütəxəssislər, oturaq həyat tərzinin nəticələrinə diqqət çəkmək üçün Səm (Sam) adlı konseptual model hazırlayıblar. Bu model göstərir ki, cəmi 25 il sonra 2050-ci ilə qədər adi insanın bədəni indiki vəziyyətdən xeyli fərqli görünəcək.
Səm-in görünüşündə dərin çökük gözlər, solğun dəri, şişmiş ayaqlar və “texnoloji boyun” (ekrana baxarkən başın daim irəli əyilməsi nəticəsində yaranan deformasiya) kimi əlamətlər var. Tərtibatçılar yazır:
“Əgər qorxulu bir şey axtarırsınızsa, bu, elə gələcəyin reallığıdır — biz rahatlığı hərəkətdən üstün tutmağa davam etsək, insan bədəni bu hala gələcək.”
Müasir həyat tərzinin fiziki fəsadları
1. Artan çəki və zəif metabolizm
Az hərəkət edən orqanizm daha az kalori yandırır, maddələr mübadiləsi zəifləyir və qarın piylənməsi yaranır. Bu, obezlik, şəkərli diabet və ürək-damar xəstəlikləri riskini artırır.
2. “Texnoloji boyun” və pozanın pozulması
Uzunmüddətli oturma və başın ekrana doğru əyilməsi nəticəsində onurğa yuxarı hissədən əyilir. Bu vəziyyət xroniki boyun və çiyin ağrıları, eləcə də düzgün duruşun itməsi ilə nəticələnə bilər.
3. Oynaqların sərtliyi və hərəkətsizləşmə
Daimi hərəkət oynaqların elastikliyini qoruyur, lakin uzun müddət oturmaq oynaq qığırdaqlarının yeyilməsinə və artrit riskinin artmasına səbəb olur.
4. Ayaq və topuq şişləri, varikoz
Oturaq həyat qan dövranını zəiflədir, nəticədə topuqlarda maye yığılması, damar genişlənməsi və tromboz riski yarana bilər.
5. Erkən qocalma
Daimi ekran istifadəsi zamanı yayılan mavi işıq dəridə hiperpigmentasiya və erkən qocalma əlamətləri yaradır.
6. Saç tökülməsi və incəlmə
Xroniki stress və zəif qan dövranı nəticəsində saç follikulları zəifləyir. Qida çatışmazlığı da bu prosesi sürətləndirir.
7. Gözlərin yorğunluğu və bulanıqlıq
Ekrana uzun müddət baxmaq gözlərin qırpılma tezliyini azaldır, nəticədə qızartı, quruluq, bulanıq görmə və baş ağrısı yaranır.
8. Dərinin problemləri
Zəif qan dövranı dərinin oksigenlə qidalanmasını azaldır. Bu isə solğunluq, tünd halqalar və ekzema kimi problemlərə gətirib çıxarır.
Psixoloji və sistemik təsirlər
Ekspertlər bildirirlər ki, fiziki dəyişikliklərlə yanaşı, stress, narahatlıq, depressiya, həmçinin yüksək təzyiq və ürək-damar xəstəlikləri halları da artacaq.