Məlum olur ki, COVID-19 peyvəndləri əvvəllər düşünüləndən daha az insanın həyatını xilas edib.
ABŞ və İtaliyadan olan beynəlxalq araşdırmaçılar qrupu qlobal COVID-19 peyvəndinin effektivliyi ilə bağlı əvvəlki qiymətləndirmələri şübhə altına alan böyük bir təhlilin nəticələrini dərc edib.
Lent.az-ın xarici mediaya istinadla xəbərinə görə, onlar peyvəndlərin pandemiya dövründə təxminən 2,5 milyon insanın həyatını xilas etdiyini təxmin edirlər ki, bu da Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) əvvəllər bildirdiyi rəqəmlərdən bir neçə dəfə aşağıdır.
Stenford Universitetinin araşdırmaçıları yalnız ölüm hallarını deyil, həm də infeksiya nisbətlərini, yaş amillərini və peyvənddən sonra immunitetin azalmasını nəzərə alan inkişaf etmiş riyazi modeldən istifadə ediblər.
Müqayisə üçün: 2022-ci ildə ÜST təxminən 14,4 milyon insanın həyatının xilas edildiyini iddia etdib, bəzi təxminlərə görə isə bu rəqəm 20 milyona çatıb. Lakin yeni bir araşdırma göstərir ki, qarşısı alınan ölümlərin təxminən 90 faizi 60 yaşdan yuxarı insanlar arasında baş verib, gənc yaş qrupları üçün isə təsiri minimal olub.
Layihənin rəhbəri professor Con İoannidis qeyd edib ki, nəticələr gələcək kütləvi immunizasiya proqramları üçün bir dərs olmalıdır. O, peyvəndləməyə universal yanaşmanın, xüsusən də aşağı riskli qrupları hədəf aldıqda, həmişə özünü doğrultmadığını vurğulayıb.
Alimlərin hesablamalarına görə, bir ölümün qarşısını almaq üçün təxminən 5400 nəfər, gənclər arasında isə 100.000 nəfərə qədər peyvənd olunmalıdır. 2021-ci ildən bəri dünyada 13 milyarddan çox doza peyvənd vurulub.
Müəlliflər həmçinin qeyd ediblər ki, peyvənd başladıqdan sonra, xüsusən də gənclər arasında potensial yan təsirlər fəal şəkildə müzakirə olunmağa başlayıb. Məsələn, Böyük Britaniyada 17.500-dən çox insan peyvəndlə əlaqəli ağırlaşmalara görə kompensasiya tələb edib. 2023-cü ildə mRNA peyvənd istehsalçıları rəsmi olaraq qablaşdırma vərəqlərinə miokardit və perikardit riski ilə bağlı xəbərdarlıqlar əlavə ediblər.
Araşdırma həmçinin bir çox insanın artıq COVID-19-dan sağaldığını və peyvənd vaxtına qədər təbii immunitetə malik olduğunu nəzərə alıb. Bu, peyvəndin potensial faydasını əhəmiyyətli dərəcədə azaldıb və modelin ümumi nəticəsinə təsir göstərib.
Son hesablamalara görə, vurulan peyvəndlər bəşəriyyətə ümumilikdə təxminən 14,8 milyon əlavə ömür ili qazandırıb ki, bu da hər 900 doza üçün bir ilə qənaət etməyə bərabərdir.
Peyvəndləmə yaşlılara, xüsusən də xroniki xəstəlikləri olanlara ən böyük təsir göstərib. 30 yaşdan kiçiklər arasında ümumi həyat qurtaran statistikaya töhfə bir faizin onda birindən az olub.
Araşdırmanın müəllifləri vurğulayırlar ki, onların məqsədi peyvəndin nüfuzdan salınması deyil, onun effektivliyini dəqiq qiymətləndirmək və gələcək pandemiyalar zamanı əhalini qorumaq üçün daha hədəflənmiş strategiyalar hazırlamaqdır.
Bizi Telegram-da izləyin
t.me/lent_az
Bizi Instagram-da izləyin
Bizi TikTok-da izləyin
Bizi Facebook-da izləyin
Bizi X-da izləyin
