COVID-19-a yoluxmuş insanlarda TƏHLÜKƏLİ XƏSTƏLİKLƏR RİSKİ

Alimlər müəyyən ediblər ki, koronavirusa yoluxmuş insanların bir sıra otoimmün xəstəliklərə tutulma riski artır. Bunlara romatoid artrit və lupus daxildir.

Lent.az xarici KİV-ə istinadən xəbər verir ki, bir neçə il əvvəl planeti bürümüş koronavirus infeksiyasının təsiri insan immun sistemində uzunmüddətli izlər buraxır.

Hazırda COVID-19 olanlar üçün təhlükə yaradan 11 otoimmün xəstəlik müəyyən edilib. Artrit, oynaqların, ən çox biləklərin, əllərin və ayaqların ağrılı şişməsinə səbəb olan uzunmüddətli bir vəziyyətdir. COVID-19-a yoluxmuş insanlarda romatoid artritin inkişaf riski, olmayan insanlarla müqayisədə 45% daha yüksəkdir.

Marie-Strumpell xəstəliyi və ya ankilozan spondilit bel ağrısı, hərəkətliliyin məhdudlaşdırılması və ümumi yorğunluqla müşayiət olunan onurğanın və bədənin digər hissələrinin iltihabına səbəb olan uzunmüddətli bir xəstəlikdir. Ağrı hissləri dizlərdə, topuqlarda və budlarda da baş verə bilər. COVID-19 infeksiyası bu otoimmün xəstəliyin inkişaf riskini 21% artırır. Müalicə yoxdur, ancaq ağrı kəsiciləri və fiziki terapiya ilə simptomları yüngülləşdirmək olar.

Lupus oynaq ağrısı, dəri səpgiləri və həddindən artıq yorğunluğa səbəb olan uzunmüddətli bir xəstəlikdir. Oynaqlar, dəri, beyin, ağciyərlər, böyrəklər və qan damarları da daxil olmaqla təsirlənmiş orqanlarda iltihab və toxuma zədələnməsinə səbəb olur. Lupus, COVID-19 olan insanlarda, olmayanlara nisbətən 30% daha çox rast gəlinir.

Dermatopolimiyozit əzələ iltihabı, zəiflik və dəri səpgilərinə səbəb olan xəstəlikdir. Əzələ zəifliyi omba, çiyin və boyun kimi gövdəyə yaxın əzələ qruplarına təsir edir və getdikcə pisləşməyə meyllidir. COVID infeksiyası bu xəstəliyə tutulma şansınızı 20% artırır.

Sistemik skleroz dərinin strukturunda, qığırdaq, sümük və qan kimi birləşdirici toxumalarda dəyişikliklərə səbəb olan nadir xəstəlikdir. Sistemli skleroz qida borusuna, aşağı mədə-bağırsaq traktına, ağciyərlərə, ürək və böyrəklərə təsir göstərərək ciddi problemlərə yol aça bilər. COVID-19 infeksiyasından sonra bu xəstəliyin inkişaf riski 20% artır.

Sjögren sindromu - xəstəlik gözləri, ağızı və bədənin digər hissələrini nəmləndirən vəziləri təsir edir, əzələlərdə və ya oynaqlarda quruluq, yorğunluq və ağrıya səbəb olur. COVID-19-dan əziyyət çəkəndən sonra xəstəlik riski 26% artır.

Qarışıq birləşdirici toxuma xəstəliyi iki və ya daha çox birləşdirici toxuma xəstəliyi, məsələn, lupus və romatoid artrit kimi üst-üstə düşdüyü zaman baş verir. Araşdırmaya görə, COVID-i daşıyanların bu xəstəliyə tutulma ehtimalı 20% çoxdur.

Behçet xəstəliyi, qan damarlarının xroniki şişməsinə səbəb olan, korluq və insult riskini artıran, nadir başa düşülən bir xəstəlikdir. Koronavirusu olan insanlar bu diaqnozu 19% daha çox alırlar.

Polimiyalji revmatika yuxarı qollarda, omba və boyunda əzələ ağrısı səbəb olur. Əsas simptom 45 dəqiqədən çox davam edən səhər əzələlərinin sərtliyidir. COVID-i olan insanların bu xəstəliyə tutulma ehtimalı daha yüksəkdir və şanslarını 20% artırır.

Vaskulit, orqan və toxumaların zədələnməsinə səbəb olan qan damarlarının iltihabıdır. Bu vəziyyət yorğunluq, başgicəllənmə, eşitmə itkisi, müvəqqəti və ya daimi korluq və nəfəs darlığı ilə nəticələnə bilər. Mütəxəssislər qeyd edirlər ki, COVID infeksiyası vaskulit riskini 26% artırır.

Psoriasis dəridə gümüşü pulcuqları olan qabıqların görünüşü ilə xarakterizə olunan bir dəri xəstəliyidir. Döküntü ümumiyyətlə dirsəklərdə, dizlərdə, baş dərisində və beldə baş verir, baxmayaraq ki, bədənin hər yerində görünə bilər. COVID infeksiyası sedef xəstəliyinin inkişaf riskini 38% artırır.