Bu sözlərin maraqlı tarixçəsi - Belə yaranıb

Lent.az “Belə yaranıb” rubrikasında maraqlı faktları təqdim edir.

Bizdə və Türkiyə türklərinin dilində çox işlədilən yengə, abi, kanka, ciji və həmşirə sözlərinin necə yaranmasından danışacağıq.

Yengə sözü yeni gəlin sözündən yaranıb. Azərbaycanın qərb bölgələrində yengə toy gecəsi gəlini müşaiyət edən xanıma yox, evin gəlininə deyilir.

Abi sözü ağa bəy sözündən yaranıb. Böyük qardaşa ağa demək qədim azərbaycanlılarda da olub. Ağa bəy yəni böyük bəy, evin böyük oğlu.

Kanka sözü kan kardeşi (qan qardaşı) demədir. Qədim türk adətlərinə görə, dost olmaq istəyən türklər biləklərini çərtib qanlarını bir-birlərinə qatır, bununla da ömürlük qardaş olduqlarını bildirirdilər. Qan qardaşı çox zaman bir anadan, bir atadan doğulmuş qardaşdan daha əziz olurdu.

Əsasən rayonlarımızda yaşlı qadınlara xitabən ciji sözü işlədilir. Ciji cici sözündən yaranıb, iki arvadlı ailələrdə kişinin yeni arvadı cici, yəni təzə adlanırdı. Birinci arvaddan olan uşaqlar da yeni anaya cici ana deyirdilər. Beləcə, zaman keçdikcə cici dönüb oldu ciji.

Həmşirə sözü uzun illər Azərbaycanlıların da dilində istifadə olunub. Bu gün türklər tibb bacısını həmşirə adlandırırlar. Həmşirə bacı deməkdir. Ana bətnində eyni şirədən bəslənmiş anlamını verir.