“Cənnət Səlimovanın bütün tamaşaları sionist mövqelidir” - MÜSAHİBƏ

Nicat Kazımov: “Bu tamaşalarda azərbaycanlılara ikrah hissi açıq-aydın görünür”

Azərbaycan Gənc Tamaşaçılar Teatrının rejissoru Nicat Kazımovun APA-ya müsahibəsi

- Teatrın baş rejissoru Cənnət Səlimova ilə aranızda yaranan narazılığın səbəbi nədir?

- Yaradıcılıq olan yerdə həmişə problemlər olur. Ancaq indiyə kimi bu böyüklükdə problem olmayıb. Ötən il Kamera, Gənclər və Gənc Tamaşaçılar teatrlarını birləşdirilib, bir teatr kimi formalaşdırdılar. Cənnət Səlimova da teatrın baş rejissoru təyin olundu. Şəxsən mənim üçün teatrın baş rejissorunun kim olması o qədər də önəmli deyildi. Mənim üçün əsas işləməyə imkanın verilməsidir. Hər halda baş rejissor kürsüsündə gözüm yoxdur. Teatrlar birləşdiriləndən əvvəl də, ondan sonra da rejissor kimi fəaliyyət göstərmişəm.

- Bəs nə istəyirsiniz?

- Cənnət xanım baş rejissor təyin olunandan az sonra qəzetlərdən birinə müsahibə verib, bizim teatrın kollektivini dərnək adlandırmışdı. Bir müddət sonra iclasda yenə də bu mövqeyini təkrar elədi. Biz bu mövqeyə etirazımızı bildirdik. Cənnət xanım işə başlayandan sonra öz tamaşalarına və aktyorlarına meydan verirdi. Bizim repertuarımızdakı tamaşalardan isə bircə mənim hazırladığım “Pəri Cadu”nu saxladı. Özü isə Kamera Teatrından gətirdiyi “Şeyx Sənan”, “Məkkəyə gedən yol”, “Aydın” və digər tamaşalarını repertuara daxil edib, öz aktyorlarını oynatdı. Bizim aktyorlara isə səhnəni doldurmaqda və digər belə epizodik şeylərdə yer verdi. Bizə dedi ki, ona bir az vaxt verək, klassik tamaşalar hazırlamaq istəyir. Razılaşdıq. Onun tamaşalarının bədii keyfiyyəti çox aşağı səviyyəli, sionist mövqeli idi, bütün tamaşalarda azərbaycanlılara ikrah hissi açıq-aydın görünür. Bu onun düşüncə tərzidir.

- Əsas problem bundan ibarədir?

- Məsələlinin başqa tərəfləri də var. O, bir müddətdən sonra məndən başqa bütün rejissorlara iş verdi. Mənə dedi ki, rejissor assistenti işləyəcəyəm. Mən isə bildirdim ki, heç kimə assistentlik etməyəcəyəm. Yalnız Belarusdan dəvət olunan Natalya Başovaya köməklik edə biləcəyimi dedim. Beləcə ilik mübahisəmiz yarandı. Sonra digər yaradıcı məsələlərlə bağlı da fikir ayrılıqlarımız oldu. Söhbət ondan gedir ki, bu bir il ərzində Cənnət xanım kollektivin hörmətini qazanmayıb, əksinə itirib. Bunu istənilən aktyordan soruşa bilərsiniz ki, görək, onu teatrda kim sevir? Bundan başqa, teatrın qarşısında ancaq öz tamaşalarının afişalarını asdırır. Bizim afişalar isə gözdən uzaq bir yerdə asılır. O, artıq Kamera Teatrını unutmalıdır. Kamera Teatrının aktyoru Şövqü Hüseynov ona nə qədər əzizdirsə, Nicat Kazımov da ona o qədər əziz olmalıdır. Şövqünün adını misal olaraq çəkdim. Sən axı niyə bizə ögey ana kimi baxırsan? Natalya Başovaya deyir ki, “ne obraşay vnimaniye, eto dikiy narod” (“Fikir vermə, bu vəhşi xalqdır” – red.) Axı sən kimsən mənim millətimə belə həqarət edirsən?

- Onun milli mənsubiyyəti necədir ki?

- Bir tərəfi yəhudi, bir tərəfi isə ləzgidir. Uzun sözün qısası narazılıq belə-belə yığılıb axırda problemə çevrildi. Bu adam hətta Gənc Tamaşaçılar Teatrının 83 illik tarixinin üstündən xətt çəkib deyir ki, teatr bir ildir, fəaliyyətə başlayıb. Amma o, belə deməməlidir. Bir dəfə Ağaxan Salmanlı ilə mübahisə zamanı dedi ki, “Mən yəhudi xalqını sevirəm. İstəyirəm, hamı bilsin ki, mən böyük erməni xalqını da çox sevir və qarşısında baş əyirəm”. O, sonra bu fikrindən qaçsa da, bizdə bu sözün ifadə olunduğu lent yazısı var. Fakt faktlığında qalır.

- Baş verənlərdən Mədəniyyət Nazirliyinin xəbəri var?

- Bəli, onlar baş verənləri bilir. Sadəcə, indi teatrlar məzuniyyətdədir. Bizə heç nə deməyiblər. Ancaq Cənnət xanım qazını bir balaca azaltsa, yaxşı olar.

- Azaltmasa...

- Cənnət xanım axırıncı dəfə mənə deyib ki, növbəti mövsüm, yəni sentyabrdan mənimlə işləməyəcək, ya da o deyəni eləməliyəm. Mən başa düşə bilmirəm, bu teatra həyatımın 20 ilini vermişəm, indi niyə belə dilemma qarşısında qalmalıyam?

- Demək itirməkdən qorxursunuz?

- Mən heç nədən və heç kimdən qorxmuram. Sadəcə, mənə işləməyə şərait yaratsınlar. Mənim tamaşalarım dünyanın bir çox ölkəsində oynanılıb, mükafatlar qazanmışam. Mənim 18 yox, 38 yaşım var. Cənnət xanım məni yenidən formalaşdırmaq istəyirsə, bu alınmayacaq. Mənim müəllimim Bəxtiyar Xanızadədir. Mən ondan öyrənmişəm. Cənnət Səlimovadan öyrənməyə ehtiyacım yoxdur. İstədiyim iki şey var - işləməyə şərait və millətimə hörmət.

- Dedikləriniz olmasa...

- Yəqin ki, teatrdan gedərəm.

- Hara?

- Bilmirəm.

- Hər halda 20 illik teatr təcrübəsi olan bir rejissorun getməyə yeri olar...

- Əlbəttə var. Amma hələlik açıqlamaq istəmirəm. Həm ölkə daxilindən, həm də xaricdən təkliflər var. Hələlik heç nəyi müəyyənləşdirməmişəm. Sadəcə olaraq, bilirsiniz, mənim üçün bu teatrı dəyişmək, həyat yoldaşımdan boşanmağa bənzəyir. Bu isə məndən ötrü çox ağır bir şey olardı. Axı bu ocağın hər daşı, divarı mənə doğmadır. 38 illik ömrümün 20 ilini burada keçirmişəm. Bilmirəm necə izah eləyim... Mənim indi yaradıcılığımın pik nöqtəsi gəlməlidir. Baxmayaraq ki, heç bir fəxri adım, titulum, evim yoxdur. Bunların heç biri mənə işdən kənarda qalmaq qorxusu qədər təsir eləmir. Məhz bu teatrdan söhbət gedir. Mən 14 tamaşanın rejissoru, 60-70 rolun ifaçısıyam.

- Niyə bəs fəxri ad, ev vermirlər sizə?

- Heç maraqlanmıram. Bircə ev versələr, sevinərəm. Evi də ki, fəxri adı olanlara verirlər.

- Bəs harada qalırsınız?

- Qayınanamgildə. Əsas odur ki, heç kimə əl açmıram. Həm aktyor, həm rejissor kimi maaşımın ikisi bir yerdə 271 manatdır.

- Neçə övladınız var?

- 2 oğlum var. Biri 12, biri isə 8 yaşındadır. Onlar Gənc Tamaşaçılar Teatrının tamaşalarında oynayırlar. Hətta buna görə qonorar da alırlar. İstedadlı uşaqlardır. Amma istəmirəm ki, mənim kimi zülmlü yolla getsinlər. Çalışıram başqa iş tapsınlar özlərinə.

- Bəs onların ehtiyaclarını necə ödəyirsiniz?

- Onlara müsbət cavab vermək üçün axşama kimi qaçıram. Teatrdan dublyaja, oradan restorana, oradan da toya... Vəziyyət belədir. Kişi ayaqyolu da təmizləyib ailəsini saxlamalıdır. Ancaq restorandan çıxıb gecə saat 2-də evə gələndən sonra 4-ə kimi yata bilmirsən, adamın qulaqları partlayır.

- Sirr deyilsə, toylara tamadalığa neçəyə gedirsiniz?

- Bu barədə toya dəvət eləyəndə danışarıq. Çalışıram qazandığım hörməti saxlayım.

- Mədəniyyət Nazirliyinin rəhbərliyi ilə münasibətləriniz necədir?

- Həm nazir, həm də onun müavini ilə münasibətim normaldır. Heç birindən narazı deyiləm. Bəlkə də özüm maraqlanmıram, ona görə də problemlərim həll olunmur. Belə bir söz var axı, “Ağlamayana pəpə yoxdur”.

- Bəlkə ağlayasınız?

- Yox, mən bunu bacarmaram. Hərdən qəzet alıb evlərin qiymətinə baxıram. Az qalıram dəhşətdən dəli olam.

- Ağlamayanda da adamın ürəyi infarkt olur. Bunu bilməmiş olmazsınız...

- Ona görə də ildə bir dəfə ürəyə görə müalicə olunuram.