Bir saniyə nə qədər davam edir? – Elm adamları açıqladı

Elm adamları bir saniyənin əslində nə qədər davam etdiyini açıqlayıb.

Lent.az xəbər verir ki, araşdırmaya görə, onun müddəti ölçmələrin necə aparılmasından asılıdır.

İlk baxışdan, dəyişməz zaman vahidi kimi görünsə də, onun müddətinin dəyişmə və təkmilləşdirmələrlə dolu öz füsunkar tarixi var. Əvvəlcə bir saniyənin müddəti Günəşin göylərdəki hərəkətinə əsaslanaraq günəş vaxtı ilə müəyyən edilirdi. Bununla belə, günəş saatlarının öz çatışmazlıqları var idi. Gecələr günəşin olmamasını və Yerin fırlanmasının qeyri-sabitliyini izah edə bilmirdilər.

16-cı əsrdə mexaniki saatların meydana çıxması ilə alimlər vaxtı ölçmək üçün daha dəqiq üsul yarada biliblər. Sarkaçlar və digər mexanizmlər, daha dəqiq xarakter verən dəyişiklikləri vaxtında qeyd etməyə imkan verib. 1940-cı ildə mexaniki saatlar adi insanlar üçün “qızıl standart” halına gələn kvars saatlarla əvəz olundu.

Bununla belə, əsl cavab 1955-ci ildə təqdim edilən atom saatı oldu. Sezium atomlarında enerji keçidlərini ölçərək saniyənin müddətini təyin etdilər. O vaxtdan bəri atom saniyəsi sezium atomunda 9.192.631.770 enerji vibrasiyasına bərabər sabitə çevrildi. Lakin astronomik vaxtın dəyişməsi ilə əlaqədar olaraq alimlər vaxtaşırı yerin fırlanmasını atom vaxtı ilə əlaqələndirərək əlavə saniyələr əlavə edirlər.

Daha yüksək dəqiqlik axtarışında tədqiqatçılar optik atom saatları hazırlayırlar. Görünən işığın yaratdığı atom keçidlərindən istifadə edərək, onlar saatın dəqiqliyini saniyənin katrilyonda biri qədər artırmağı hədəfləyirlər. Bu, ultrabənövşəyi və görünən işıqdan istifadə edərək bir saniyənin müddətini təyin etməyə imkan verəcək, zamanın ölçülməsində yeni üfüqlər açır.

Beləliklə, saniyə zahirən sabit görünsə də, günəş saatlarından atom və optik atom saatlarına qədər bir çox dəyişikliklərə məruz qalıb. Bu da bəşəriyyətin zamanın daha dəqiq ölçülməsi istəyini əks etdirir.