Arılar, təbiətin ən maraqlı və vacib canlılarından biridir. Onlar yalnız bal istehsal etmək üçün deyil, həm də ekosistemlərdəki digər həyati funksiyalar üçün əhəmiyyətlidir. Arılar haqqında çox şey məlum olsa da, onların bəzi maraqlı və az bilinən xüsusiyyətləri var.
Lent.az arılarla bağlı bəzi qeyri-adi və maraqlı məlumatları təqdim edir:
1. Arılar insanlar üçün əhəmiyyətlidir
Arılar təkcə bal istehsal etmək üçün deyil, həm də bitkilərin tozlanmasında əvəzsiz rol oynayır. Onlar, təxminən, 75% bitki növlərinin tozlanmasında iştirak edir. Yalnız arılar deyil, digər tozlayıcılar da (keçələr, kəpənəklər, quşlar) bu funksiyanı yerinə yetirir, amma arılar bu məsələdə xüsusi yer tutur. Əgər arılar yox olsa, bitkilərin tozlanması çətinləşər və nəticədə qida zəncirində ciddi pozulmalar baş verə bilər.
2. Arıların 5 gözləri var
Arılar yalnız 2 böyük gözə sahib deyillər, həm də baş hissəsində 3 kiçik göz daha var. Bu kiçik gözlər, arının ətrafını daha yaxşı görməsinə və işığını, ya da hər hansı bir dəyişəni müşahidə etməsinə kömək edir. Arıların gözləri onların fərqli spektrdə görmələrini təmin edir, məsələn, onlar ultrabənövşəyi işığı görə bilirlər, amma insanlar görə bilməz.
3. Arıların 3 üzvu var: Kraliçə, Əməkçi və Dron
Arı koloniyasında 3 növ arı mövcuddur:
Kraliçə: Yalnız bir kraliçə olur və o, koloniyanın əsas reproduktiv üzvüdür. Kraliçə bütün yumurtlamanı həyata keçirir və bu səbəbdən koloniyanın davamlılığını təmin edir.
Əməkçi Arılar: Əməkçi arılar, kraliçəni qorumaq, bal hazırlamaq, yumurtaları qorumaq və koloniyanın təmizliyini təmin etmək üçün məsuliyyət daşıyırlar. Onlar da tozlanma işlərində iştirak edirlər.
Dronlar: Dronlar yalnız kraliçənin cinsiyyətini təmin etmək üçün var. Dronların digər işləri yoxdur və yalnız kraliçə ilə əlaqəyə girdikdən sonra ölərlər.
4. Arıların yaddaşı
Arılar, olduqca inkişaf etmiş intellektə malikdirlər. Onlar insanın beyni ilə müqayisədə çox kiçik beynə sahib olmalarına baxmayaraq, müəyyən təlimlər və tapşırıqları yerinə yetirə bilirlər. Məsələn, arılar müxtəlif çiçəklərin rəngini və formalarını tanıyaraq onları düzgün tozladır. Eyni zamanda, onlar müxtəlif məkanları xatırlaya bilirlər və qısa məsafədə uzun yollar qət edərək qidalanma yerini tapa bilirlər.
Arılar uçarkən çox yüksək sürətlə hərəkət edirlər və uçuş istiqamətlərini çox dəqiq şəkildə idarə edirlər. Onlar digər arıların uçuş yollarını izləyərək qida tapmaqda çox bacarıqlıdırlar. Arıların "dans etmə" üsulu var, bu şəkildə bir arı, digərlərinə qida mənbəyinin yerini xəbər verir. Bu, bir növ "qiymətli xəritə" kimidir və çox dəqiqdir.
Arılar balı yalnız qida ehtiyatı kimi istehsal etmir. Onlar bu prosesi qida hazırlığı kimi görürlər, çünki bal, onların qışda qida ehtiyatlarını təmin etmək üçün bir vasitədir. Bal, arılar üçün yüksək kalorlu bir qidadır və çətin şərtlərlə qarşılaşdıqları zaman həyatda qalma şanslarını artırır.
5. Arıların zəhəri dəriyə zərər verə bilər
Arıların sancması onların qorunma mexanizmidir. Sancma, arıların öz həyatlarını təhlükəyə atmasına səbəb olsa da, zəhər dəridə yanma və şişkinlik yarada bilər. Bu zəhər, insanlarda allergik reaksiyalara səbəb ola bilər və bəzi hallarda ciddi reaksiyalara gətirib çıxara bilər. Lakin, bəzi insanlar üçün arı zəhəri müalicəvi məqsədlər üçün istifadə olunur və buna "apioterapiya" deyilir. Arılar, xüsusilə bal arıları, ən yaxşı şərtlərdə yaşamağı üstün tuturlar. Onlar nə çox isti, nə də çox soyuq mühitlərdə yaşamağa uyğunlaşmışdırlar. Bal arıları, qışda, daha soyuq yerlərdə, bal ehtiyatlarını artıraraq bir növ hibernasiya (daha doğrusu, yavaşlama) edirlər. Bu, onların qışda sağ qalmasına kömək edir.