Uşaq öskürək siroplarının tərkibində təhlükəli komponentlər ola bilər.
Lent.az-ın xarici mediaya istinadla xəbərinə görə, onkoloq Leonid Doronin belə şərbətlərin ölümcül təhlükəsi barədə xəbərdarlıq edib.
Doronin bildirib ki, beş ay ərzində Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı uşaqlar üçün müəyyən dərmanlardan istifadə riski ilə bağlı üç xəbərdarlıq edib. Bu, Özbəkistan, Qambiya və İndoneziyada uşaqların ölümündən sonra baş verib. Bu ölkələrdə öskürək siropları və tozları qəbul etdikdən sonra yüzlərlə ölüm qeydə alınıb.
Araşdırma zamanı narkotik vasitələrdən etilenqlikol və dietilenqlikol aşkar edilib.
Zəhərli maddələr parasetamol ilə şərbətlərdə tapılıb. Bu, mədə qıcıqlanmasına səbəb olmayan temperaturu azaltmaq üçün təsirli və təhlükəsiz bir dərmandır, həkim sakitləşdirməyə də tələsib.
“Etilenqlikol və dietilenqlikol şirin dadı olan zəhərli spirtlərdir. Onlar şüşə silənlərdə və mühərrik soyuducularında istifadə olunur. Onlar həmçinin bəzən qida maddələrində və tibbi həlledicilərdə çox az miqdarda olur”, - Doronin izah edib. Onun sözlərinə görə, bu, istehsal zamanı məhsulların təhlükəsizlik baxımından düzgün sınaqdan keçirilmədiyi zaman baş verir.
“Etilenqlikol və dietilenqlikol zəhərli maddələrdir. 20 kiloqram ağırlığında bir uşaq üçün bir ölümcül doza təxminən 28 mililitr təmiz etilenqlikoldur”, - həkim vurğulayıb. Ancaq bir neçə gün ərzində qəbul edilən kiçik dozalarda zəhərlənmə mümkündür. Bu, orqanizmdə zəhərli maddələrin yığılması ilə əlaqədardır.
Zəhərli olmaq üçün bu qlikollar mürəkkəb qlikoaldehidə, sonra isə qlikoksilik turşuya çevrilməlidir. Böyrəklərdə cəmləşərək onları zədələyə bilər. Bu, bir insanın böyrək çatışmazlığından ölümünə səbəb olur. Dönüşüm prosesi NAD+ koenziminin müəyyən konsentrasiyası ilə şiddətlənir.
“Və müalicə üçün lazım olan parasetamolun dozası NAD+ səviyyəsinə təsir edir”, - həkim qeyd edib.
Həkimin iddiasına görə, qlikolla çirklənmiş parasetamol preparatları qəbul edən uşaqlar potensial risk altındadırlar: “Tərkibində parasetamol və qlikollar olan dərmanların, hətta nisbətən kiçik miqdarda, lakin ÜST-nin limitini aşan birləşməsi ölümcül ola bilər”.
Doroninin sözlərinə görə, tərkibində az miqdarda etilenqlikol və dietilenqlikol olan digər dərman və məhsullar zərər verməyəcək, çünki onların tərkibində parasetamol yoxdur:
“Öskürək siropu ilə bağlı gələcək ölümlərin qarşısını almaq üçün həm valideynlər, həm də həkimlər intoksikasiya və yuxululuq əlamətlərinin soyuqdəymə əlamətləri deyil, ehtimal ki, ağır zəhərlənmə olduğunu nəzərə almalıdırlar”.