Alzheimer xəstəliyinin yeni səbəbi TAPILDI

Alzheimer xəstəliyi, dövrümüzün ən qorxulu nevroloji xəstəliklərindən biri olaraq qalmasına baxmayaraq, tibb sahəsi üçün sirr olaraq qalır. Onilliklər ərzində aparılan araşdırmalara baxmayaraq, onun baş verməsinin dəqiq səbəbləri hələ də aydın deyil. Bununla belə, beyindəki yağ damcılarının rolu ilə bağlı yeni bir nəzəriyyə bu xəstəliyə inqilabi təsir göstərə bilər.

Lent.az-ın xarici KİV-ə istinadən xəbərinə görə, tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, əvvəllər xəstəlik üçün əsas risk faktoru kimi tanınan APOE geni beyində piylərin yığılmasında mühüm rol oynayır. Bu genin xəstəliyin riskini artıran və ya azaldan müxtəlif variantları var. Təkhüceyrəli RNT ardıcıllığından istifadə edərək tədqiqatçılar APOE geninin müəyyən variantlarına malik immun hüceyrələri arasında əsas fərqin bu hüceyrələrdə yağ damcılarını təşviq edən xüsusi ferment səviyyəsinin artması olduğunu müəyyən ediblər.

Tədqiqatçılar daha sonra APOE geninin müxtəlif variantlarına malik canlı insanların hüceyrələri üzərində təcrübələr aparıblar və müəyyən ediblər ki, beta-amiloidin əlavə edilməsi, xüsusən də APOE4 variantının mövcudluğu şəraitində yağ hüceyrələrinin yığılmasına səbəb olub. Sonda belə bir nəticəyə gəlinib ki, beta-amiloidin yığılması yağ damcılarının yığılmasına kömək edir. Bu da öz növbəsində neyronların içərisində tau zülalının toplanmasına və nəticədə onların ölümünə səbəb olur.

Həmçinin məlum olub ki, APOE geninin müəyyən variantlarını daşıyan insanlarda Alzheimer xəstəliyinə tutulma riski əhəmiyyətli dərəcədə yüksək olub. Məsələn, APOE4 gen variantına sahib olanlar APOE2 gen variantına sahib olanlara nisbətən daha çox risk altındadırlar. Bu nəticələr genetikanın bu xəstəliyin inkişafında mühüm rol oynadığını göstərir.

Bu yeni tapıntılar Alzheimer xəstəliyinin indiyədək məlum olmayan aspektlərinə işıq salır və onun diaqnozu, müalicəsi üçün yeni perspektivlər açır. Bu pozğunluğun altında yatan molekulyar mexanizmləri başa düşmək daha təsirli müalicə üsullarının inkişafına səbəb ola bilər və bəlkə də genetik riski yüksək olan insanlarda onun baş verməsinin qarşısını alma ehtimalı var. Bu, bütün dünyada milyonlarla insanı əhatə edən ağır xəstəliyə qarşı mübarizədə irəliyə doğru atılmış mühüm addımdır.