Şirin su ehtiyatının 20 faizini özündə saxlayan göl haradadır?

Təsəvvür edin ki, Yer üzündə elə bir su hövzəsi var ki, bu, planetdəki hər bir insanı 50 il ərzində şirin su ilə təmin edə bilər. Bu, elmi fantastika deyil bu, reallıqdır. Söhbət Baykal gölündən gedir.

Lent.az bu göl ilə bağlı maraqlı məlumatları sizə təqdim edir:

Baykalın miqyası o qədər nəhəngdir ki, onu öz gözləri ilə görən insanlar belə, bəzən gördüklərinə inanmaqda çətinlik çəkirlər. Baykal gölü Rusiyada, İrkutsk vilayəti ilə Buryatiya arasında yerləşir. Bu, sadəcə göl deyil bu, yer qabığında yaranmış nəhəng bir yarıqdır və o yarıq su ilə doludur. Uzunluğu 636 kilometrdir bu, təxminən Moskva ilə Sankt-Peterburq arasındakı məsafəyə bərabərdir. Gölün dərinliyi isə 1642 metrə çatır. Onun həcmini təsəvvür etmək üçün belə düşünün: əgər Baykalın bütün suyu bir anda yox olsaydı, dünyanın bütün çayları həmin boşluğu doldurmaq üçün 300 gün fasiləsiz axmalı olardı. Ən önəmlisi isə budur ki, Baykal gölündə dünyanın bütün maye halında olan şirin su ehtiyatının 20 faizi yerləşir. Müqayisə üçün deyək ki, Baykaldakı suyun həcmi Şimali Amerikanın beş Böyük gölündəki ümumi sudan daha çoxdur. Baykalın suyu qeyri-adi dərəcədə təmizdir. Dibindəki daşlar 40 metr dərinlikdə belə aydın görünür, qışda isə gölün buz qatı şüşə qədər şəffaf olur.

Yerli sakinlər deyirlər: “Baykal içilə bilməyən bir dənizdir”.

Baykal gölü 25–30 milyon il əvvəl yaranıb və bu gün də “böyüməyə” davam edir: sahilləri hər il 2 santimetr aralanır. Göldə 2500-dən çox heyvan və bitki növü yaşayır və onların çoxu dünyanın başqa heç bir yerində yoxdur. Məsələn, Baykal dəniz pişiyi şirin suda yaşayan nadir bir növdür. Alimlər bu pişiyin göldə necə peyda olduğunu hələ də izah edə bilmirlər, çünki onun yaxın qohumları minlərlə kilometr uzaqda Şimal Buzlu okeanında yaşayır. Baykalın unikal xüsusiyyəti onun suyundadır. Su, gölün dibində belə oksigenlə zəngindir. Bu isə mikroskopik qızılbalıq tipli canlılar amfipodlar sayəsində baş verir. Onlar suyu süzərək təmizləyir. Lakin bu gün Baykal təhlükə altındadır: sənaye tullantıları, brakonyerlik və turizm gölün ekosistemini təhdid edir. Artıq onlarla nadir canlı növü yox olub, suyun şəffaflığı isə son 30 ildə 10 faiz azalıb.