Alimlər yeni virusun bəşəriyyəti necə məhv edə biləcəyini izah ediblər.
Məşhur ABŞ epidemioloqu növbəti pandemiyanın COVID-19-dan əhəmiyyətli dərəcədə daha ölümcül ola biləcəyi barədə xəbərdarlıq edib.
Lent.az-ın xarici mediaya istinadla xəbərinə görə, amerikalı yoluxucu xəstəliklər üzrə mütəxəssis Maykl T. Osterholm iddia edir ki, onun “The Big One” (“Böyük”) adlandırdığı növbəti pandemiya təkcə ABŞ-da yeddi milyondan çox insanın ölümünə səbəb ola bilər və qlobal ölüm sayı daha çox olacaq.
Jurnalist Mark Olşerkerlə birgə yazdığı yeni kitabında o, yeni, daha da ölümcül epidemiyanın ortaya çıxması üçün "hipotetik, lakin tamamilə mümkün" ssenarini təsvir edir.
"Böyük" epidemiyası necə başlaya bilər?
Alimin sözlərinə görə, hər şey Keniya-Somali sərhəddində körpənin ölümü ilə başlayır, burada kömək etməyə çalışan yerli həkim virusun “super-yayıcısına” çevrilir, özünün də yoluxduğundan xəbərsizdir. Beləliklə, infeksiya bütün qitələrə yayılmağa başlayır.
Osterholm xəbərdarlıq edir: "Bu, bioloji bomba kimi olacaq. Dünya yenidən alovlanacaq".
O vurğulayır ki, məsələ bunun baş verib-verməyəcəyi deyil, məhz nə vaxt “bunun seçim deyil, qaçılmaz olacağı ilə bağlıdır”.
Keçmiş pandemiyalardan dərslər
Müəlliflər qeyd edirlər ki, COVID-19 yalnız bir xəbərdarlıq idi və bəşəriyyət daha yaxşı hazırlaşmalıdır. Kitabda Nobel mükafatı laureatı Coşua Lederberqdən sitat gətirilib.
"Hər kəs təhlükəsiz olana qədər heç birimiz təhlükəsiz olmayacağıq. Bakteriyalar və viruslar milli sərhədlərə hörmət etmir... Dünən başqa qitədə uşağa yoluxmuş mikrob sabah qlobal pandemiyaya başlaya bilər", - o deyir.
Ekspertlərin fikrincə, dünya yeni, effektiv peyvəndlər hazırlamalı, sürətli reaksiya üçün istehsal potensialını inkişaf etdirməli və nəhayət, “heç bir ölkə təkbaşına sağ qala bilməyəcəyini” başa düşməlidir.
Bununla belə, Osterholm həqiqi qlobal koordinasiyanın mümkün olmadığını etiraf edir, lakin bunun “hazırlığın əhəmiyyətini azaltmadığını” vurğulayır.
Professor qeyd edir: "Biz daim insanlardan daha çox mikrob düşmənləri tərəfindən daha böyük təhlükə altında yaşayırıq".
The Big One ssenarisi hipotetik olsa da, dünyanın növbəti böyük pandemiyaya hazır olub-olmaması ilə bağlı suallar doğurur.
Bizi Telegram-da izləyin
t.me/lent_az
Bizi Instagram-da izləyin
Bizi TikTok-da izləyin
Bizi Facebook-da izləyin
Bizi X-da izləyin
