Kişi və qadın beyinlərindəki fərqlər aşkarlandı

İsrail alimləri kişi və qadın beyinlərində fərqlər aşkar ediblər.

Lent.az xarici mətbuata istinadla xəbər verir ki, bu kəşf gələcək beyin tədqiqatlarına əhəmiyyətli təsir göstərə bilər.

Məlumata görə, stressin erkək və dişi siçanlara təsirini hüceyrə səviyyəsində araşdırmağa çalışıblar.

"Nəticələr göstərir ki, depressiyadan şəkərli diabetə qədər stresslə əlaqəli sağlamlıq vəziyyətlərinə gəldikdə, cins dəyişkənliyini nəzərə almaq çox vacibdir. Çünki bu, müxtəlif beyin hüceyrələrinin stressə necə reaksiya verdiyinə əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərir", - alimlər bildiriliblər.

1980-ci illərə qədər yeni dərmanlar yalnız kişilər üzərində klinik sınaqdan keçirilirib. Qadınların təcrübələrə daxil edilməsi, yeni dəyişənlərin, yəni menstruasiya və hormonal dəyişikliklərin tətbiqi səbəbindən tədqiqatı çətinləşdirən məsələlərdəndir.

Tədqiqatçılar yeni bir araşdırmada hipotalamusun paraventrikulyar nüvəsindəki beyin fəaliyyətini araşdırıblar. Bu, stressə reaksiya ilə əlaqəli kritik bir sahədir. Beynin bu hissəsindəki RNT molekullarını hüceyrə səviyyəsində ardıcıllıqla sıralayaraq, kişi və dişi siçanlarda stressə cavabları üç əsas xətt üzrə xəritələndiriblər:

Beynin həmin hissəsindəki hər bir hüceyrə növünün stressə reaksiyası;

Əvvəllər xroniki stressə məruz qalan hər növ hüceyrələrin yeni stressli təcrübəsinə reaksiya;

Kişilərdə və qadınlarda bu reaksiyalar arasındakı fərqlər.

Digər şeylər arasında, araşdırma müəyyən beyin hüceyrələrinin kişilərdə və qadınlarda stressə fərqli reaksiya verdiyini göstərib. Ən böyük fərq oliqodendrositlər adlanan beyin hüceyrəsində tapılıb. Sinir hüceyrələrinə dəstək verən və beyin fəaliyyətinin tənzimlənməsində mühüm rol oynayan glial hüceyrələrin bir alt növüdür.

Maraqlıdır ki, kişilərdə stress şəraitinin, xüsusən də xroniki stressin təsiri həm oliqodendrosit hüceyrələrində gen ifadəsini, həm də onların ətrafdakı sinir hüceyrələri ilə qarşılıqlı əlaqəsini, eləcə də strukturunu dəyişib. Eyni zamanda, qadınlarda bu hüceyrələr əhəmiyyətli dərəcədə dəyişməyib və stressə məruz qalmayıb.

Alimlər bildiriblər ki, dişi heyvanlar üzərində gələcək tədqiqatlar, xüsusən də nevrologiya və davranış elminə daxil edilməlidir. Bu, beyin fəaliyyətinin ən başa düşülən mənzərəsini əldə etmək üçün ən həssas tədqiqat metodlarının tətbiqinin vacibliyi ilə əsaslandırılır.