Gənclər arasında infarktlar artır: COVID-19-un nəticəsidirmi?

Kardiologiya mütəxəssisi həkim Yasemin Sağlam bildirib ki, infarktlarla bağlı vəziyyətin dəyişməsi koronavirus pandemiyasının fəsadlarından biridir.

Lent.az-ın xarici KİV-ə istinadən məlumatına görə, “Journal of Medical Virology”də bu yaxınlarda dərc edilən bir araşdırma göstərib ki, COVID-19 pandemiyası səbəbindən infarkt və infarktdan ölüm nisbətləri bütün yaş qruplarında, xüsusilə gənclərdə artıb. Smidt Heart Institutenin araşdırması da infarktların xüsusilə 25-44 yaş arasında artdığını göstərir.

Ekspertlər bildiriblər ki, ürək böhranı mənzərəsinin dəyişməsi koronavirus pandemiyasının nəticələrindən biridir. Həkim Saglam da COVID-19-un mövcud koroner ürək xəstəliyini təhrik etdiyinə və ya sürətləndirə biləcəyinə inanır.

Digər tərəfdən, COVID-19 zamanı artan hərəkətsizlik, piylənmə, stress-işsizlik, depressiya, qidalanma və tütün istifadəsi kimi psixoloji və sosial çətinliklər infarkt riskini artıran amillərdən sayıla bilər. Araşdırmalar göstərir ki, son illərdə xüsusilə gənc qadınlarda infarkt nisbəti artıb.

Hipertoniya və şəkərli diabet bu artımın əsas səbəbi kimi görünür. Menopozla kişi və qadınlarda ürək xəstəliyi riski bərabərləşir. Ancaq menopoza erkən girən qadınlarda infarkt daha gənc yaşlarda baş verə bilər.

Digər tərəfdən, “Journal of Medical Virology”də bu yaxınlarda dərc edilən bir araşdırma, COVID-19 pandemiyası zamanı infarkt və infarktla əlaqəli ölüm nisbətlərinin bütün yaş qrupları, xüsusən də gənclər üçün artdığını göstərir. “Araşdırmalar göstərir ki, infarkt xüsusilə 25-44 yaş arasında artır.

Sağlam qadınlarda ürək xəstəliklərinin yaranma yaşının kişilərdən 10 il gec olduğunu, lakin bu vəziyyətin son dövrlərdə dəyişməyə başladığını deyib: "Təəssüf ki, son zamanlar qadınlarda infarktdan ölüm halları artıb. Xüsusilə də tütündən istifadə vərdişi qadınların sayını artırır. Bu və digər risk faktorlarına görə (pis qidalanma, piylənmə, şəkərli diabet, yüksək xolesterin, oturaq həyat, yüksək təzyiq) qadınlarda infarkt tezliyi artır. Üstəlik, infarkt qadınlarda kişilərə nisbətən daha ağır və ölümcül olur. Ürək böhranı hər yaşda baş verə bilər. İnfarkt hər yaşda baş verə bilsə də, yaş artdıqca tezliyi artır. 45 yaşdan yuxarı kişilər və 55 yaşdan yuxarı qadınlarda infarkt riski daha yüksəkdir”.

Ailədə ürək xəstəliyi olanlarda riskin daha çox olduğunu qeyd edən mütəxəssislər, ürəyə zərər verən pis vərdişlər barədə də xəbərdarlıq ediblər: “Ata-ana kimi birinci dərəcəli qohumlarında ürək xəstəliyi olanlarda risk daha yüksəkdir. Atası 55 yaşından əvvəl, anası isə 65 yaşından əvvəl infarkt keçiribsə, risk daha yüksəkdir".

Burada bir çox genetik faktorlar da rol oynayır. Bundan əlavə, ağır COVID-19 xəstələrinin infarkt riski altında olduqlarını unutmaq olmaz və onlar xəstəlikdən sonra infarkt riski baxımından yaxından izlənilməlidir".