Böyük Qala küçəsinin sirri – Bizim küçələr

Hər gün keçdiyiniz küçələrin niyə bu adları daşıdığını bilirsiniz?

Doğma küçələrimizin yad adları çox vaxt diqqətimiz çəkir. Niyə qoyulub bu adlar?

Təbii ki, çoxumuz adların niyə, nə səbəbə, kim üçün qoyulduğundan bixəbərik.

Bəs biz, hər gün keçdiyimiz küçələrin tarixini niyə bilmirik?

Lent.az elə burdan yola çıxaraq “Bizim küçələr” adlı rubrikasının növbəti yazısını təqdim edir.

Bu dəfə Azərbaycanın tarixini, mədəniyyətini özündə əks etdirən “Böyük Qala” küçəsinin tarixindən danışacağıq.

“Böyük Qala” küçəsi Bakının İçərişəhər qoruğunda yerləşir.

Bu küçə rayonun Asəf Zeynallı küçəsindən Kiçik Qala küçəsinə (Şamaxı qapısı) qədər olan ərazini əhatə edir.

Şəhərin ən qədim küçələrindən biri, qismən qədim karvan marşrutu boyunca gedir. 1840-cı illərdə Bakıya gələn tanınmış şərqşünas İlya Berezin küçəni belə izah edib:

“Bura Bakıda Şamaxı qapısından həndəsi geometriyada məlum olmayan və demək olar ki, bütün şəhəri dənizə doğru keçən bir küçədir”.

1850-ci ilin martında Şamaxı qapısı yaxınlığında yerləşən küçənin başında Müqəddəs Nikolay kilsəsinin tikintisinə başlanıb. Tikinti layihəsi üçün Yunanıstan-Bizans üslubu ilə icra edən Belov memar seçilib. 1858-ci ildə başa çatan binanın hündürlüyü 45 metrdir. 1930-cu ildə kilsə qismən məhv edilib və vətəndaş ehtiyaclarına uyğunlaşdırılıb.

1970-ci illərdə küçənin köhnə binası (xüsusilə Anifə Tağıyevin evi) qismən yıxılıb və Milli Ensiklopediyanın binası tikilib.