Bitki mənşəli qidalar çəki azalmasına səbəb olur - TƏDQİQAT

Yeni bir araşdırma göstərir ki, heyvan mənşəli məhsulların, hətta bəzi hallarda “sağlam olmayan” hesab edilən bitki əsaslı qidalarla əvəz edilməsi diabetdən əziyyət çəkən yetkinlərdə mühüm çəki itkisinə səbəb ola bilər. Məsuliyyətli Tibb üzrə Həkimlər Komitəsinin (PCRM) apardığı bu randomizə edilmiş klinik sınaq bitki əsaslı pəhrizin bu kateqoriyadakı insanlar üçün təsirli və təhlükəsiz bir kilovermə strategiyası olduğunu ortaya qoyur.

Lent.az “MedicalXpress” portalına istinadla xəbər verir ki, tədqiqatda iştirak edən 58 nəfər diabetli yetkin təsadüfi olaraq iki qrupa bölünüb: biri kalorilər və karbohidratlar üzrə heç bir məhdudiyyət qoyulmadan az yağlı vegan pəhrizi tətbiq edən qrup, digəri isə gündəlik kalori qəbulunu azaldaraq karbohidrat qəbulunu sabit saxlayan və porsiyaya nəzarət edilən pəhrizlə qidalanan qrup olub. 12 həftəlik müddət ərzində vegan pəhrizi ilə qidalanan iştirakçılar orta hesabla 5,2 kiloqram (təxminən 11 funt) çəki itirib. Müqayisə üçün porsiyaya nəzarət edilən pəhrizdə iştirak edənlərdə əhəmiyyətli çəki itkisi qeydə alınmayıb.

Tədqiqatda pəhrizlərin təsiri “Bitki Əsaslı Pəhriz İndeksi” (PDI), onun sağlam (hPDI) və qeyri-sağlam (uPDI) alt kateqoriyaları əsasında qiymətləndirilib. “Sağlam” bitki mənşəli qidalar sırasına meyvələr, tərəvəzlər, tam taxıllar, paxlalılar, qoz-fındıq və qəhvə daxildir. “Qeyri-sağlam” bitki qidaları isə meyvə şirəsi, şəkərlə zəngin içkilər, zərifləşdirilmiş taxıllar və şirniyyatları əhatə edir. Nəticələrə əsasən, vegan pəhrizi tətbiq edən iştirakçılarda ümumi PDI və hPDI skorlarında artım müşahidə olunub, uPDI skoru isə çəkidə əhəmiyyətli dəyişikliklərlə əlaqəli olmayıb. “Sağlam” qidaların, xüsusilə paxlalıların, tam taxılların və meyvələrin istehlakı artıb, bitki yağları və qoz-fındıq istehlakı isə azalıb. Porsiyaya nəzarət edilən pəhrizdə əsas dəyişiklik yalnız tam taxılların daha çox istehlakı ilə məhdudlaşıb. Həmçinin ilkin araşdırmalar vegan pəhrizinin diabetli xəstələrdə insulin ehtiyacını azaltdığını, insulinə həssaslığı və qlisemik nəzarəti yaxşılaşdırdığını, xolesterin səviyyəsində və böyrək funksiyalarında da müsbət dəyişikliklər yaratdığını aşkara çıxarıb. Araşdırma nəticələri göstərir ki, hətta “qeyri-sağlam” hesab edilən bitki əsaslı məhsullarla belə heyvan mənşəli qidaların əvəz edilməsi diabetli şəxslər üçün daha faydalı ola bilər. Tədqiqatçılar bu nəticələrin növbəti araşdırmalar üçün əsas ola biləcəyini və diabetin idarə edilməsində bitki əsaslı pəhrizlərin potensial rolunun daha geniş şəkildə öyrənilməsinin zəruriliyini vurğulayırlar.