Niyə zəngli saat çalmadan bir neçə dəqiqə öncə oyanırıq?

Tez-tez olur ki, zəngli saat müəyyən vaxta qurulur, lakin o çalmadan bir neçə dəqiqə əvvəl siz oyanırsınız. Bu fenomen, bezdirici olsa da, orqanizmin daxili saatının işləməsi ilə bağlı bioloji izahata malikdir. Daxili saat necə işləyir?

Lent.az-ın məlumatına görə, orqanizmimizin yuxu-oyanma dövrü səviyyələri gün ərzində dəyişən PER adlı bir protein tərəfindən idarə olunur.

Onun konsentrasiyası axşam saatlarında zirvəyə çatır, aktivliyi artırır, gecə isə azalır, orqanizmi yuxuya hazırlayır. Sabit bir yuxu cədvəli ilə bədən müəyyən mexanizmləri işə salaraq oyanma vaxtını əvvəlcədən proqnozlaşdırmağa başlayır.

Oyanmadan bir saat əvvəl orqanizmdə bir sıra dəyişikliklər başlayır: PER səviyyələri, bədən istiliyi, qan təzyiqi və bədənin aktiv vəziyyətə keçməsinə kömək edən bir hormon olan kortizolun konsentrasiyası artır. Bu proseslər stressi minimuma endirərək dərin yuxudan oyanmağa hamar bir keçid yaradır.

Orqanizm niyə zəngli saatı gözləyir?

Zəngli saat təbii oyanma dövrünü kəsən kəskin siqnal kimi çıxış edir. Bu "şok" təsirinin qarşısını almaq üçün orqanizm sizi zəng çalmadan əvvəl oyanmaq üçün hazırlıq proseslərini tamamlayaraq əvvəlcədən oyatmağa çalışır. Əgər siz eyni vaxtda qalxmağa öyrəşmisinizsə, daxili saatınız o qədər dəqiq tənzimlənir ki, hətta həftə sonları da oyanış müntəzəm olur.