Yayda niyə iştahımız olmur?

Alimlər isti havalarda işatahın olmamasının səbəblərini açıqlayıb.

Lent.az xarici mətbuata istinadən xəbər verir ki, mütəxəssislər uzun müddət temperaturun iştaha təsirini müşahidə ediblər. Soyuq havalarda insanların daha çox kalori istehlak etdiyini öyrənəndə az adam təəccüblənəcək. Bunun altında yatan bioloji səbəb var. Kalorilər enerjidir və onları yandırmaq istilik buraxır, bu da soyuqda bizi isti saxlamağa kömək edir. İstidə aclığı azaltmağa cavabdeh olan mexanizmlərə gəlincə, onlar daha müəmmalıdır.

Hormonlar, zülallar və ətraf mühit faktorları da daxil olmaqla bir çox dəyişən aclığı necə və niyə hiss etdiyimizə və nəhayət, isti günlərdə bu hissin niyə azaldığına təsir göstərir.

Bədənimiz həmişə sabit daxili şəraiti saxlamağa çalışır. Buna homeostaz deyilir. Ona görə də yorucu bir məşqdən sonra günəşdə tərləyirik və ya su içirik. Aclıq həm də homeostatikdir; bədənimizin kalorisi az olanda aclıq və daxili fizioloji vəziyyətimizi tarazlaşdıraraq yeməkdən sonra toxluq hiss edirik.

Bir çox homeostatik proseslər bədəndə kimyəvi xəbərçi kimi xidmət edən hormonlar tərəfindən dəstəklənir. İştah və toxluqda iki hormon böyük rol oynayır: mədə boş olanda ifraz olunan qrelin və yağ hüceyrələri tərəfindən ifraz olunan və bədənin doyduğu zaman beyinə xəbər verən leptin.

Bu hormonlar hipotalamusa, beynin bədən istiliyi, aclıq və susuzluq kimi aspektləri tənzimləyən hissəsinə siqnaldır. Hipotalamusun aşağı hissəsində aclıq və toxluq hisslərindən məsul olan çoxlu sayda xüsusi neyron var. Müvafiq olaraq, qrelin bizi ac hiss etdirən neyronları stimullaşdırır. Leptin isə onları maneə törədir və sizi tox hiss etdirən neyronları stimullaşdırır.