Bu, həm adi, həm də dietik qazlı içkilərə aiddir. Bəzən “ara-sıra bir kola içmək zərər etməz” deyirsiniz?
Lent.az xarici KİV-ə istinadən xəbər verir ki, alimlər bildirir ki, gündə bir standart bankadan daha az qazlı içki içmək belə ciddi qaraciyər xəstəlikləri riskini əhəmiyyətli dərəcədə artıra bilər. Bu, həm şəkərli, həm də dietik qazlı içkilərə aiddir.
Araşdırma nə göstərib?
Tədqiqatçılar UK Biobank məlumat bazasından 123 788 yetkin şəxsə 10 ildən çox müddətdə nəzarət ediblər. Gündə 250 qramdan (təxminən bir banka) çox qazlı içki qəbul edən insanların metabolik əlaqəli steatotik qaraciyər xəstəliyinə (MASLD) tutulma riski əhəmiyyətli dərəcədə yüksək olub. Bu vəziyyət əvvəl “alkoqolsuz piylənmiş qaraciyər xəstəliyi” adlanırdı. Risk adi şəkərli içkiləri içənlərdə demək olar ki, 50 faiz artıb.
Dietik qazlı içkiləri sevənlərdə isə bu göstərici 60 faizə qədər yüksəlib. Üstəlik, qaraciyər xəstəliklərindən ölüm riskinin artması yalnız mütəmadi olaraq dietik içkilər qəbul edən qrupda müşahidə edilib. Şəkərli qazlı içkilər qanda qlükoza və insulin səviyyələrinin kəskin yüksəlməsinə səbəb olur. Bu isə qaraciyərdə piy yığılmasını sürətləndirir. MASLD-nin əsas inkişaf səbəblərindən biridir. Dietik içkilər də tam təhlükəsiz deyil.
Alimlər bildirirlər ki, süni şirinləşdiricilər bağırsaq mikroflorasının fəaliyyətini pozur, iştaha təsir edir və hətta insulin ifrazını stimullaşdıra bilər. Bütün bunlar qaraciyərdə piy yığılmasına yol açır. Gündəlik şəkərli içki qəbul etmək qadınlarda qaraciyər xərçəngi və xroniki qaraciyər xəstəliklərindən ölüm riskini artırır. Başqa bir analiz isə göstərib ki, belə içkilərin müntəzəm istifadəsi vizual diaqnostika nəticələrinə əsasən piylənmiş qaraciyər xəstəliyi ehtimalını artırır.
Bu sizin üçün nə deməkdir?
Mütəxəssislər həm adi, həm də dietik qazlı içkilərin istehlakını azaltmağı tövsiyə edirlər. Araşdırma göstərib ki, gündəlik bir bankalık qazlı içkini sadəcə bir stəkan su ilə əvəz etmək MASLD riskini azalda bilər: şəkərli qazlı içkilər üçün 13 faiz, dietik variantlar üçün isə 15 faiz.
Əgər “nəsə qazlı” içmək istəyirsinizsə, şəkərsiz və şirinləşdiricisiz mineral su və ya aromatlaşdırılmış su seçmək daha yaxşıdır. Həmçinin ümumi şəkər istehlakına diqqət etmək vacibdir. Bütün şəkərli içkilər və məhsullar qaraciyərə əlavə yük salır. Söhbət təkcə kaloridən getmir.
Alimlər xəbərdarlıq edirlər: gündəlik hətta orta miqdarda qazlı içki içmək belə qaraciyər üçün riskli ola bilər. Dünyada MASLD hallarının artdığı fonunda mütəxəssislər vərdişləri yenidən nəzərdən keçirməyi tövsiyə edirlər. Əgər qaraciyərinizin vəziyyəti sizi narahat edirsə, bu barədə həkimlə danışmaq faydalıdır. Sadə qan analizi və ya USM həyat tərzinizin qaraciyərə necə təsir etdiyini və hansı dəyişikliklərin faydalı ola biləcəyini göstərməyə kömək edəcək.
Bizi Telegram-da izləyin
t.me/lent_az
Bizi Instagram-da izləyin
Bizi TikTok-da izləyin
Bizi Facebook-da izləyin
Bizi X-da izləyin
