Genetik amillər diabetin inkişafına TƏSİR GÖSTƏRİR

Genetik faktorlar bəzi insanları müəyyən növ diabetə daha həssas edə bilər, lakin bütün hallar irsi xarakter daşımır.

Lent.az xəbər verir ki, bu barədə "Medicalnewstoday" məlumat yayıb.

Ailə tarixi haqqında məlumat erkən diaqnoz üçün faydalı ola bilər, beləliklə bəzi fəsadların qarşısını alır. Genetikanın rolunun diabet növündən asılılığı fərqlidir: məsələn, 2-ci tip diabet üçün həyat tərzi faktorları genetikadan daha əhəmiyyətli rol oynayır. Genlər, həyat tərzi və ətraf mühit arasındakı əlaqəni və onların diabetə təsirini bilmək bu vəziyyətin və onun ağırlaşmalarının riskini minimuma endirməyə kömək edir.

1-ci tip diabet, bədənin immun sistemi öz sağlam hüceyrələrinə hücum etdiyi zaman otoimmün proseslərlə əlaqələndirilir. Bu tip diabet adətən yeniyetməlik dövründə yaranır, lakin sonradan da baş verə bilər.

Keçmişdə 1-ci tip diabetin tamamilə genetik olduğu düşünülüb. Bu tip diabetdən əziyyət çəkən insanlarda immunitet sistemində əsas rol oynayan müəyyən zülallarla əlaqəli genetik dəyişikliklər aşkar edilib. Bu xüsusiyyətlər onları 1-ci tip diabetin inkişafına daha həssas edir və onun başlanmasına bir sıra amillər kömək edə bilər. Bir şəxs 1-ci tip diabet inkişaf etdirərsə, ömür boyu onunla qalır və simptomlar görünməzdən əvvəl otoimmün antikorlar uzun illər qanda ola bilər.

2-ci tip diabet bu xəstəliyin ən çox yayılmış növüdür və bütün halların təxminən 90-95% -ni təşkil edir. 1-ci tip diabetdə olduğu kimi, 2-ci tip diabetli insanların da tez-tez xəstəlikdən əziyyət çəkən qohumları olur. Lakin genetik faktorlar rol oynasa da, mütəxəssislər pəhriz və fiziki fəaliyyət kimi həyat tərzi faktorlarının ən əhəmiyyətli təsirə malik olduğuna inanırlar.

Ailə tarixinə əlavə olaraq, 2 tip diabet inkişaf riskinin artması yaş (45 yaş və yuxarı), artıq çəki, aşağı fiziki fəaliyyət, yüksək qan yağ və xolesterin səviyyələri, hipertoniya, polikistik yumurtalıq sindromu və gestational diabet tarixi ilə əlaqələndirilir.

Bundan əlavə, bəzi etnik qruplarda da 2 tip diabet inkişaf riski artır. Bədən kütləsi indeksi, xüsusən də irq və ya etnik mənsubiyyətə görə tip 2 diabet riskinə təsir göstərə bilər.