2019-cu ildə 25–29 yaş arası gənclər arasında xərçəngə yoluxma səviyyəsi 1990-cı illə müqayisədə 22 faiz artıb. Onkologiya sahəsində aparılan tədqiqatlar narahatedici meyli göstərir: xərçəng daha gənc insanları zədələyir.
Lent.az-ın xarici mediaya istinadla xəbərinə görə, dünyanın hər yerində 50 yaşa qədər olan daha çox insan bu xəstəlikdən əziyyət çəkir.
30–34 yaş qrupunda isə xəstələnmə səviyyəsi müşahidələrin aparıldığı bütün dövrlər ərzində ən yüksək olub. Üstəlik, gənclərdə onkoloji xəstəliklər əksər hallarda həzm sistemi ilə bağlıdır.
Xəstəliyin artma səbəbləri
Alimlərin sözlərinə görə, hər növbəti nəsildə erkən yaşda xərçəng yaranma riski daha yüksəkdir. Bu, qida vərdişlərinin dəyişməsi ilə bağlı ola bilər. Biz daha az evdə bişirir, daha çox ictimai iaşə müəssisələrində qidalanırıq. Xüsusilə narahatedici məqam ultra-emal olunmuş məhsulların istehlakının artmasıdır.
Bu məhsullar tərkibində təmizlənmiş və qarışıqlardan maksimum dərəcədə təmizlənmiş inqrediyentlər, emulqatorlar, boyalar, qatılaşdırıcılar, süni ətirlər, şəkərlər və duzlar saxlayır. Onlar yağlar və rafinə olunmuş karbohidratlarla zəngindir, lakin bitki mənşəli liflər, vitaminlər və minerallar baxımından demək olar ki, kasaddır.
Ultra-emal olunmuş məhsulların zərəri
Çipslər, kartof fri, naqqetslər, hot-doqlar və hamburgerlər kimi ultra-emal olunmuş məhsullar allergiya yaradır, yoluxucu və ürək-damar xəstəlikləri riskini artırır və hətta erkən ölüm riskini yüksəldir. Belə məhsullar siyahısına, ilk baxışdan zərərsiz görünən qarğıdalı lopaları, un məmulatları, şokolad, dondurma, şirələr və qazlı içkilər də daxildir. Alimlər hələ ki bu məhsulların nədən xərçəng inkişafına səbəb olduğunu dəqiq müəyyən etməyiblər. Ola bilsin ki, bunun səbəbi yağların, karbohidratların, qida əlavələrinin və boyaların yüksək miqdarda olmasıdır ki, bu da orqanizmə mənfi təsir göstərir. Yaxud da əsas zərər pəhrizdə lif çatışmazlığı səbəbilə həzm prosesinin pozulması və bağırsaq florasına mənfi təsirdən qaynaqlanır.
Profilaktika üçün tövsiyələr
Həkimlər qida rasionuna diqqət etməyi tövsiyə edirlər. Mütləq sərt pəhrizə keçmək və ya ultra-emal olunmuş məhsulları tamamilə çıxarmaq lazım deyil. Sadəcə olaraq, qidalanmanı müxtəlifləşdirmək və rasiona liflə və digər faydalı maddələrlə zəngin məhsullar daxil etmək kifayətdir. Hazır yeməkləri daha az sifariş edin və imkan daxilində evdə bişirməyə çalışın.
Unutmayın ki, bu material yalnız ictimai məlumat xarakteri daşıyır və diaqnoz qoymaq və ya tibbi nəticələr çıxarmaq üçün əsas ola bilməz. Nəşrlər tibbdə son elmi əsaslı araşdırmalara əsaslanır. Əgər sizə diaqnoz qoyulması və ya tibbi məsləhət lazımdırsa, mütləq həkimə müraciət edin.
Bizi Telegram-da izləyin
t.me/lent_az
Bizi Instagram-da izləyin
Bizi TikTok-da izləyin
Bizi Facebook-da izləyin
Bizi X-da izləyin
