Tarixin ən böyük 7 haker hücumu

Tarixdə bir çox böyük miqyaslı haker hücumu baş verib. Bunlar bəzən dövlətlərə, şirkətlərə və fərdi şəxslərə böyük zərər verib.

Lent.az tarixin ən böyük 7 haker hücumunu təqdim edir.

1. “Yahoo” Haker Hücumu (2013-2014)

Zərər: 3 milyard hesab təsirləndi

Təsiri: "Yahoo" axtarış sistemi tarixdə ən böyük məlumat sızmalarından birinə məruz qalıb. 2013 və 2014-cü illərdə baş verən iki böyük hücum nəticəsində şirkətin demək olar ki, bütün istifadəçi hesabları oğurlandı. Bu hücumlar 2016-cı ildə ictimaiyyətə açıqlandı və 3 milyard hesabın məlumatlarının sızdırıldığı təsdiq edildi.

“Yahoo” haker hücumu necə baş verdi?

Hakerlər “Yahoo”nun sistemlərinə daxil olaraq istifadəçi adları, e-poçtlar, telefon nömrələri, doğum tarixləri və hətta şifrələnmiş şifrələri oğurladılar. Hücumun arxasında kimin dayandığı tam olaraq bilinməsə də, FBI və digər təhlükəsizlik agentlikləri bunun rusiyalı hakerlərin iştirakı ilə həyata keçirildiyini düşünür.

Nəticə: Bu hadisə “Yahoo”nun etibarını ciddi şəkildə sarsıtdı və “Verizon” şirkətinin “Yahoo”nu alma prosesində qiymətin 350 milyon dollar aşağı salınmasına səbəb oldu.

2. Equifax Məlumat Oğurluğu (2017)

Zərər: 147 milyon insanın şəxsi məlumatları sızdırıldı.

Təsiri: Equifax ABŞ-ın ən böyük kredit məlumat şirkətlərindən biridir. 2017-ci ildə baş verən bu hücum zamanı 147 milyon insanın adı, sosial təhlükəsizlik nömrələri, doğum tarixləri, ünvanları və hətta bəzi hallarda sürücülük vəsiqəsi məlumatları oğurlandı.

“Equifax” məlumat oğurluğu necə baş verdi?

Hakerlər “Equifax”ın sistemindəki bir proqram zəifliyindən istifadə edərək məlumat bazasına daxil oldular. Şirkət bu zəifliyi düzəltmək üçün yenilənmə etmədiyindən, hakerlər çox asanlıqla məlumatları oğurladılar.

Nəticə: “Equifax” bu hadisə ilə bağlı 700 milyon dollar təzminat ödəməli oldu və təhlükəsizlik tədbirlərini gücləndirdi.

3. “Marriott” Hotellər Şəbəkəsinə Haker Hücumu (2014-2018)

Zərər: 500 milyon müştərinin məlumatları oğurlandı.

Təsiri: "Marriott" otel şəbəkəsi 2014-2018-ci illər arasında hakerlərin hücumuna məruz qaldı və bu, ancaq 2018-ci ildə aşkarlandı. Bu müddət ərzində hakerlər otellərin məlumat bazalarına daxil olaraq qonaqların adları, ünvanları, e-poçtları, pasport nömrələri və hətta kredit kartı məlumatlarını oğurladılar.

“Marriott” Hotellər Şəbəkəsinin haker hücumu necə baş verdi?

Hücum “Starwood Hotels” şəbəkəsinin sistemlərinə giriş əldə etməklə başladı. 2016-cı ildə "Marriott" şirkəti “Starwood”u aldıqdan sonra, bu təhlükəsizlik boşluğu onların sistemlərinə də təsir etdi.

Nəticə: Bu hadisə dünya üzrə müştərilərin böyük narahatlığına səbəb oldu və "Marriott" şirkəti 124 milyon dollar cərimə ilə üzləşdi.

4. “Sony PlayStation Network” Hücumu (2011)

Zərər: 77 milyon hesabın məlumatları oğurlandı.

Təsiri: “Sony PlayStation Network” (PSN) 2011-ci ildə tarixdəki ən böyük oyun platforması hücumlarından birinə məruz qaldı. Hakerlər “Sony”in serverlərinə girərək istifadəçi hesablarını və kredit kartı məlumatlarını oğurladılar.

“Sony PlayStation Network” hücumu necə baş verdi?

“Sony”nin şəbəkə sistemində bir sıra təhlükəsizlik boşluqları var idi. Hakerlər bu boşluqlardan istifadə edərək PSN-in məlumat bazasına daxil oldular və istifadəçilərin şəxsi məlumatlarını oğurladılar. Hücum nəticəsində “Sony” platformasını 23 gün müddətində bağlamaq məcburiyyətində qaldı.

Nəticə: “Sony” 171 milyon dollar zərərə uğradı və müştərilərə pulsuz oyunlar və xidmətlər təqdim edərək kompensasiya etməyə çalışdı.

5. “NotPetya” Zərərli Proqramı (2017)

Zərər: 10 milyard dollardan çox zərər.

Təsiri: "NotPetya" virusu 2017-ci ildə Ukrayna dövlət qurumlarına və böyük korporasiyalara hücum edərək sistemləri sıradan çıxardı. Hücumun arxasında rusiyalı hakerlərin olduğu iddia edilir.

“NotPetya” hücumu necə baş verdi?

Virus, Ukraynada istifadə edilən bir mühasibat proqramına daxil edildikdən sonra sürətlə yayılmağa başladı. "NotPetya", kompüterlərin sabit disklərini şifrələyərək sistemləri istifadəsiz hala salırdı.

Nəticə: "Maersk", "Merck", "FedEx" kimi böyük şirkətlər ciddi zərərə uğradı və qlobal iqtisadiyyata təsiri milyardlarla dollar oldu.

6. “WannaCry Ransomware” Hücumu (2017)

Zərər: 200.000-dən çox kompüter təsirləndi.

Təsiri: “WannaCry”, dünyanın dörd bir yanındakı müəssisələrə təsir edən ən məşhur şantaj proqramı (ransomware) hücumlarından biri oldu. Xüsusilə Böyük Britaniyanın Milli Səhiyyə Xidməti (NHS) bu hücumdan ağır zərər gördü.

“WannaCry Ransomware” hücumu necə baş verdi?

"WannaCry", "Microsoft"un "Windows" sistemindəki bir zəifliyi istifadə edərək yayıldı. Kibercinayətkarlar kompüterləri kilidləyərək istifadəçilərdən şifrəni açmaq üçün Bitkoin ilə ödəniş tələb edirdilər.

Nəticə: "Microsoft", zərərli proqramın yayılmasını dayandırmaq üçün təcili yeniləmə çıxardı. Hücumun arxasında Şimali Koreyalı hakerlərin olduğu düşünülür.

7. “Stuxnet” Hücumu (2010)

Zərər: İranın nüvə proqramına ciddi zərbə vuruldu.

Təsiri: "Stuxnet", tarixdə ilk dəfə fiziki infrastrukturu hədəf alan ən məşhur kibersilahlardan biri oldu. Hücumun hədəfi İranın nüvə proqramı idi.

“Stuxnet” hücumu necə baş verdi?

“Stuxnet”, İranın nüvə mərkəzlərində istifadə edilən SCADA sistemlərinə bulaşaraq sentrifuqaları zədələdi. Virus sentrifuqaların fırlanma sürətini dəyişərək onların sıradan çıxmasına səbəb oldu.

Nəticə: Bu hücum İranın nüvə proqramını illərlə geriyə atdı və kibermüharibənin yeni bir dövrünü başlatdı.

Bu haker hücumları tarixdə ən böyük kibertəhlükəsizlik hadisələri kimi yadda qalıb və şirkətlərin, dövlətlərin təhlükəsizlik tədbirlərini daha da gücləndirməsinə səbəb olub.