Napoeon qadınlara bunları qadağan etmişdi – MƏŞHUR MÜLKİ MƏCƏLLƏ

Napoeonun qadınlarla münasibətlərinə dair xəbərlər ağızdan-ağıza dolaşdığından çoxlarına məlumdur. Lakin onun qadınlara hüquq müstəvisində münasibəti əksər azərbaycanlılar üçün naməlumdur.

1804-cü ildə Fransada qəbul edilən Mülki Məcəllə (Code civil) bir çox ölkə üçün istinad mənbəyi oldu. “Napoleon məcəlləsi” də deyilən bu qanun sistemi qadını tam hüquqi qabiliyyətsiz etmişdi. Məcəllənin 1124-cü maddəsində deyilir: Həddi-büluğa çatmayanlar, evli qadınlar, əqli xəstələr və cinayətkarlar siyasi hüquqlardan məhrumdurlar.

Bu məcəllədə yer alan qadına qarşı diskriminasiyaların ləğvi ötən əsrin 80-ci illərində başa çatdı.

Lent.az fransız mənbələrinə istinadla Napoleonun qadınlara qarşı bəzi qadağalarını təqdim edir:
-   Ali və orta məktəbə qəbul olmaq,
-   Müqavilə imzalamaq, öz əmlakını idarə etmək,
-   Ərinin razılığı olmadan işləmək,
-   Qəyyumun nəzarəti olmadan maaşını almaq,
-   Ərinin rəsmi icazəsi olmadan səyahət etmək.

Bundan əlavə, qadın bütün siyasi hüquqlardan məhrum idi. Lakin cinayət törətdiyi halda qadın hüquqi qabiliyyətsiz və ya həddi-büluğa çatmayan şəxs hesab edilmirdi. Xəyanətə görə qadınlara çox ağır cəzalar verilirdi. Nikahdankənar doğulanların və tənha anaların isə heç bir hüququ yox idi.

Bu məcəllə 19-cu əsrin ortalarıdan Avropada qadın hərəkatlarının başlaması ilə nəticələndi. 8 mart da bu məcəllənin nəticəsində ortaya çıxıb desək, yanılmarıq.

Fransada qadının hüquq qabiliyyətsizliyi 3-cü Respublika dövründə - 1938-ci ildə ləğv edildi. İşləmək üçün ərdən icazə alınması tələbinin ləğvi isə 1965-ci ildə baş verdi.

Fransız qadınlar seçki hüququnu 1944-cü ildə əldə etdilər - Azərbaycandan 26 il sonra.