50 yaşdan sonra vərdişləri köklü şəkildə dəyişmək və sağlam qidalanma rasionu qurmaq vacibdir. 50 yaşdan sonra orqanizmimiz gənclikdə olduğu kimi qidanın mənfi təsirlərinə qarşı əvvəlki müqavimətini itirir. Bu mərhələdə bədən daha çox dəstəyə və qidalanmaya şüurlu yanaşmaya ehtiyac duyur, çünki orqanizmin ehtiyatları tədricən azalır.
Lent.az bu yaşdan sonra qidalanmada ən çox edilən səhvləri və onların qarşısını alma yollarını təqdim edir:
1. Həddindən artıq böyük porsiyalar
Metabolizm yavaşladıqca və enerji sərfiyyatı azaldıqca, orqanizm böyük miqdarda qidanı həzm etməkdə çətinlik çəkir. Artıq kalorilər asanlıqla çəki artımına gətirib çıxarır və yaşlılıqda bundan qurtulmaq daha çətin olur.
Tövsiyə: Gündə 5-6 dəfə, az-az yemək. Bir porsiyanın ölçüsü ovuc içindən böyük olmamalıdır.
2. Makro- və mikronutrient balansının pozulması
Tam dəyərli rasion mütləq olaraq üç əsas qida maddəsini yağlar, zülallar və karbohidratları ehtiva etməlidir. Kalsium (süd məhsulları), lif (tərəvəz, meyvə, dənli bitkilər) və Omega-3 (balıq, kətan yağı) mütləq rasionda olmalıdır. Hazır məhsullar (sosiska, kolbasa, yarımfabrikatlar) əvəzinə evdə hazırlanmış, az duzlu və kimyəvi qatqısız yeməklərə üstünlük verilməlidir. Qazlı içkilər, konservlər və həddindən artıq duzdan uzaq durmaq, su, bitki çayları, evdə hazırlanmış kompot və mors içmək tövsiyə olunur.
3. Yanlış bişirmə üsulları
Yaş artdıqca yağda qızartmadan imtina edilməlidir. Bu üsul artıq kalori gətirir və qidanın həzmini çətinləşdirir. Ən yaxşısı qaynatmaq, sobada bişirmək və ya buğda hazırlamaqdır.
4. Kalsiumla zəngin qidaları az istifadə etmək
50 yaşdan sonra osteoporoz riski artır. Sümüklərin möhkəmliyini qorumaq üçün mütəmadi olaraq süd məhsulları, küncüt, brokkoli, badam kimi kalsium mənbələrinə üstünlük verilməlidir.
5. Vitamin dəstəyini nəzərə almamaq
Qida artıq orqanizmin bütün ehtiyaclarını qarşılamır. Vaxtaşırı tibbi müayinədən keçmək və analizlər əsasında həkim məsləhəti ilə fərdi vitamin və qida əlavələri qəbul etmək lazımdır.
6. Sərt pəhrizlər
Tam qida qruplarını istisna edən sərt pəhrizlər yaşlılıqda zərərli ola bilər. Orqanizm daha çətin uyğunlaşır, itkiləri bərpa etmək çətinləşir. Çəkini balanslı qidalanma ilə saxlamaq, ac qalmaq və ya ekstremal üsullardan çəkinmək lazımdır.
7. Su az içmək
Hər kəs üçün gündə 2 litr su standartı uyğun olmaya bilər, lakin fərdi ehtiyaclara görə miqdarı seçmək vacibdir. Minimum olaraq gündə 4–5 stəkan təmiz su içilməlidir.
8. Maye qidaları laqeyd yanaşmaq
Yüngül şorbalar, tərəvəz güveçləri, buğda bişirilmiş tərəvəzlər və su tərkibi yüksək meyvələr (xiyar, qarpız) həm toxluq hissi verir, həm də su balansını təmin edir.
9. Həddindən artıq isti yeməklər
Çox isti yemək selikli qişanı qıcıqlandıra və həzmi yavaşlada bilər. Yeməklər isti, lakin ağız yandırmayacaq temperaturda olmalıdır.
Yekun tövsiyə: 50 yaşdan sonra qidalanmanın əsas məqsədi orqanizmin fəaliyyətini dəstəkləməkdir, təkcə görünüş və çəkiyə fokuslanmaq deyil. Özünüzü tamamilə kiçik zövqlərdən məhrum etməyin bəzən bir fincan qəhvə və ya keyfiyyətli bir qədəh şərab həm psixoloji, həm də emosional sağlamlıq üçün faydalıdır. Əsas odur ki, hər şey ölçülü və səbəblə olsun.