Tarixdə ən isti il hansı olub? - CAVAB

Alimlər temperatur ölçmə aparıblar və ən çox hansı yayın isti olduğunu öyrənərək rekorda imza atıblar. İqlim böhranı artıq gələcəyin proqnozu deyil - Yer misli görünməmiş istilik dalğaları, quraqlıq, meşə yanğınları və ekstremal tufanlarla üzləşir.

Lent.az xarici KİV-ə istinadən xəbər verir ki, 2023-cü il rəsmi olaraq rekordların ən isti ili kimi tanınıb, lakin elm adamları bu ilin bu rekordu keçə biləcəyinə inanırlar.

Alimlər daha əvvəl Yerin “qlobal istiləşmə”dən “qlobal qaynama”ya keçdiyini bəyan ediblər. 2024-cü ilin yayı bunu təsdiqləyib: bu, tarixdə ən isti il idi. Avropa İqlim Xidmətinin Kopernikinə görə, 2024-cü ilin əvvəlki temperatur rekordlarını keçərək ən isti il olacağı ehtimalı yüksəkdir.

Qeyd edək ki, bundan əvvəlki rekord ötən il qeydə alınıb. Bu rekordun arxasında duran əsas amillər texnogen iqlim dəyişikliyi və Sakit Okeanda temperaturun artmasına səbəb olan El Nino fenomeninin təsiri idi.

Kopernik məlumatlarına görə, 2024-cü ilin yayında orta temperatur Selsi üzrə 16,8 dərəcəyə çatıb ki, bu da 2023-cü ildə qeydə alınan rekorddan 0,03 dərəcə yüksəkdir. Müşahidələrin başladığı 1940-cı ildən bəri, cari yay bütün monitorinq dövründə ən isti yay olub. Bəzi alimlər bunun son 120 min ilin ən isti ola biləcəyini irəli sürürlər. 2024 və 2023-cü ilin avqustları 16,82 dərəcə Selsi ilə rekord temperatur qeydə alıb və bu, onları rekordların ən isti avqust ayları edib. 2024-cü ilin iyul ayı yeni rekorda imza atmadı, lakin bu ilin iyun ayında keçən illə müqayisədə temperaturun əhəmiyyətli dərəcədə artması səbəbindən 2024-cü ilin yayın hələ də rekordlar üzrə ən isti olub.

Tədqiqatda iştirak etməyən Potsdam İqlim Tədqiqatları İnstitutunun klimatoloqu Stefan Rahmstorfun sözlərinə görə, məlumatlar iqlim böhranının artan təsirini vurğulayır. Xüsusilə narahatlıq doğuran odur ki, yüksək temperatur bu yay planetin çox hissəsi üçün şeh nöqtəsi göstəricilərinin rekord və ya rekorda yaxın olmasına gətirib çıxarıb - havanın rütubətini qiymətləndirmək üsulu.

Əvvəllər bəzi iqlimşünaslar 2024-cü ilin ən isti il ola biləcəyinə şübhə edirdilər. Ancaq indi bu şübhələr aradan qalxmış kimi görünür.