2025-ci ildə bir çox yerdə həddindən artıq isti dalğalar yaşanıb və proses davam edir.
Lent.az xarici mediaya istinadla bildirir ki, Ümumdünya Meteorologiya Təşkilatının (ÜMT) hesabatına görə, 2025-ci il tarixdə ikinci və ya üçüncü ən isti il olacaq.
ÜMT Braziliyada keçiriləcək Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İqlim dəyişikliyi üzrə çərçivə konvensiyasının (UNFCCC) 30-cu Tərəflər Konfransı (COP30) çərçivəsində "2025-ci il üçün Qlobal İqlim Yeniləməsi" adlı hesabatını dərc edib.
Hesabatda qeyd edilir ki, 2025-ci il tarixdə ikinci və ya üçüncü ən isti il olacaq. Həddindən artıq temperaturun həyəcan verici tendensiyası 2025-ci ildə də davam edib".
Hesabatda bildirilir ki, son 11 il 176 illik rekordun ən isti ili olub, son üç il isə bütün rekordlar arasında ən isti olub. Həmçinin, bu ilin yanvar və avqust aylarında orta səth temperaturunun sənaye dövründən əvvəlki orta səviyyədən 1,42 dərəcə Selsi yüksək olduğu vurğulanıb.
Hesabatda Arktika dəniz buzları ilə örtülü sahənin tarixdə ən aşağı səviyyədə olduğu qeyd olunur: "2024-cü ildə rekord səviyyəyə çatan istixana qazlarının konsentrasiyası və okean istiliyinin miqdarı 2025-ci ildə də artmağa davam edib".
Hesabatda vurğulanır ki, Antarktika dəniz buzları ilə örtülü sahə il ərzində orta səviyyədən xeyli aşağı qalıb və təbii amillərin yaratdığı kiçik və müvəqqəti pozuntulara baxmayaraq, dəniz səviyyəsinin uzunmüddətli yüksəliş tendensiyası davam edib.
Hesabatda bildirilir: "2025-ci ilin avqust ayına qədər baş verən ekstremal hava və iqlim hadisələri həyat, dolanışıq və ərzaq sistemlərinə domino təsiri göstərib. Bu, bir çox bölgələrdə köçkünlüyə səbəb olub və davamlı inkişafa və iqtisadi tərəqqiyə mane olub".
Hesabatda qeyd olunur ki, təhlükəli hava hadisələrinə qarşı həyat qurtaran tədbirlər görməyi hədəfləyən "çoxsaylı fəlakətlər üçün erkən xəbərdarlıq sistemləri" elan edən ölkələrin sayı 2015-ci ildən bəri iki dəfədən çox artıb və erkən xəbərdarlıq sistemləri elan edən ölkələrin sayı 2024-cü ildə 56-dan 119-a yüksələcək.
Hesabatda ölkələrin 40 faizində hələ də çoxsaylı fəlakətlər üçün erkən xəbərdarlıq sistemlərinin olmadığı vurğulanaraq, qalan boşluqları aradan qaldırmaq üçün təcili tədbirlərin görülməsinin vacibliyi bildirilib.
Hesabatda iqlimlə əlaqəli amillərin bərpa olunan enerji təchizatı və tələbatını formalaşdırdığı və bu təsirlərin əvvəlcədən görülməsinin etibarlı və dayanıqlı təmiz enerji sistemlərinin qurulması üçün vacib olduğu vurğulanıb.
Hesabata şərhləri daxil edilmiş ÜMT-nin baş katibi Seleste Saulo bildirib: "Bu misli görünməmiş yüksək temperatur seriyası, keçən ilki istixana qazı səviyyəsinin rekord səviyyədə artması ilə birlikdə, qlobal istiləşməni növbəti bir neçə il ərzində müvəqqəti olaraq hədəfi aşmadan 1,5 dərəcə Selsi ilə məhdudlaşdırmağın faktiki olaraq mümkün olmadığını aydın şəkildə göstərir".
Saulo qeyd edib ki, elm əsrin sonuna qədər qlobal temperaturun artımını 1,5 dərəcə Selsi ilə məhdudlaşdırmağın hələ də mümkün və zəruri olduğunu açıq şəkildə göstərir.
Bizi Telegram-da izləyin
t.me/lent_az
Bizi Instagram-da izləyin
Bizi TikTok-da izləyin
Bizi Facebook-da izləyin
Bizi X-da izləyin
