Bütün mavi gözlü insanlar ortaq bir əcdadın nəvələridir - SƏBƏB

Danimarkanın Kopenhagen Universitetindən olan tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, bütün mavi gözlü insanlar təxminən 6–10 min il əvvəl yaşamış bir ümumi əcdaddan törəyib.

Lent.az bu barədə sizə təqdim edir:

Bu kəşf mavi göz rənginin mənşəyini izah edir və bir genetik mutasiyanın zamanla milyonlarla insana necə yayıldığını göstərir. Tədqiqatlara görə, insanların hamısında əvvəllər qəhvəyi göz rəngi olub. Mavi rəng isə HERC2 genində baş vermiş mutasiya nəticəsində yaranıb. Bu gen OCA2 geninin fəaliyyətini tənzimləyir – OCA2 isə melanin adlı piqmentin istehsalına cavabdehdir. Melanin göz, dəri və saç rəngini müəyyən edir. Bu mutasiya göz bəbəyində qəhvəyi piqmentin istehsalını “söndürüb”, nəticədə mavi göz rəngi yaranıb. Maraqlıdır ki, bu mutasiya dünyada yalnız 8–10% insanda müşahidə olunur və irsən ötürülür. Bu isə o deməkdir ki, bütün mavi gözlü insanlar genetik olaraq bir “böyük ailənin” üzvləridirlər.

Tarixi və genetik əlaqə
Tədqiqatçılar bu mutasiyanın Avropada yaşamış bir əcdadda baş verdiyini, daha sonra onun nəsilləri vasitəsilə xüsusilə Şimali Avropada geniş yayıldığını bildirirlər. Bu genetik dəyişiklik minilliklər boyunca sabit qalıb. Baxmayaraq ki, mavi gözlər hələ də qəhvəyi gözlərə nisbətən nisbətən nadir rast gəlinir, mutasiya nəsildən-nəslə keçməklə bu günə qədər qorunub saxlanılıb.

Digər maraqlı elmi xəbərlər
Digər alimlər müəyyən ediblər ki, bəzi insanlarda 4–6 saatlıq yuxudan sonra da özlərini gümrah hiss etməyə imkan verən nadir bir mutasiya var. Həmçinin alimlər Aspergillus adlı göbələk növünün sürətlə yayılması barədə xəbərdarlıq edirlər – bu infeksiya hər il milyonlarla insanda ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər.