Yer üzünü görünməz bir qoruyucu qabıq – vəziyyəti Günəşin fəaliyyətindən asılı olan maqnitosfer əhatə edir. Tipik olaraq, onun fon titrəmələri planetin sakinləri üçün görünməz qalır, lakin bəzən maqnit qalxan güclü bir həyəcana gəlir.
Lent.az-ın xarici mediaya istinadla xəbərinə görə, yer üzündə maqnit qasırğalarına səbəb olan günəş partlamalarının infarkt riskinə birbaşa təsir edib-etməməsi sualı çoxdan verilir. Və ümumi cavab eyni olub: maqnit qasırğalarının insanlara mənfi təsir etdiyinə dair heç bir elmi sübut yoxdur.
Bu arada bir qrup braziliyalı alim bu suala cavab vermək üçün genişmiqyaslı araşdırma aparıb. Komanda minlərlə xəstənin tibbi məlumatlarını (onların yaşı, cinsi və sağ qalma nisbətləri) kosmik hava məlumatları ilə müqayisə edərək bir neçə il ərzində miokard infarktı ilə xəstəxanaya yerləşdirmə statistikasını araşdırıb.
Əsas məqsəd, Yerin maqnit sahəsinin qeyri-sabit olduğu dövrlərdə xəstəxanaya yerləşdirmə və ölüm tarixlərinin fərqli olub-olmadığını müəyyən etmək olub. Araşdırmaçılar səbəb-nəticə əlaqəsini konkret olaraq sübut etməyiblər, lakin sakit və geomaqnit cəhətdən qeyri-sabit günlərdə hadisələrin tezliyini müqayisə edərək statistik model axtarıblar. Onlar həmçinin kişilərin və qadınların fərqli reaksiya verib-vermədiyini araşdırıblar.
Maqnit aktivliyini obyektiv qiymətləndirmək üçün planetar K-indeksi istifadə edilib - maqnit sahəsinin pozulması səviyyəsindən asılı olaraq hər günə ədədi kod təyin edən beynəlxalq standart.
Təhlil aydın bir tendensiya ortaya qoyub. Günəş fəallığının yüksək olduğu günlərdə qadınlar, xüsusən də orta yaşlı və yaşlı qadınlar arasında infarktla bağlı xəstəxanaya yerləşdirmələrin sayı xeyli artıb. Bu qruplarda xəstəxanadaxili ölüm halları da artıb.
Maraqlıdır ki, araşdırmada xəstələrin əksəriyyətini kişilər təşkil etsə də, onlar maqnit qasırğaları zamanı xəstəxanaya yerləşdirilənlərin sayının eyni dərəcədə nəzərə çarpan artımını göstərməyiblər.
Bu fenomenin izahı ürəyin işinin təbiətində ola bilər. Onun ritmi elektrik impulsları ilə müəyyən edilir və bəzi alimlər güclü xarici elektromaqnit pozuntularının bu impulslara müəyyən təsir göstərə biləcəyinə inanırlar. Bir insanın artıq ürək problemləri varsa - məsələn, həssas arteriyalar və ya qeyri-sabit ritm - hətta kiçik bir xarici şok ölümcül ola bilər və müəyyən bir gündə bir hücuma səbəb ola bilər.
Bu fərziyyəni qəti şəkildə təsdiqləmək üçün daha böyük tədqiqatlara ehtiyac var. Daha böyük məlumat dəstləri və daha ətraflı xəstə məlumatları risk qruplarını daha dəqiq müəyyən etməyə kömək edəcək.
Günəş fırtınaları və infarktlar arasında əlaqə təsdiqlənərsə, bu, həkimlərə əlverişsiz kosmik hava günlərində kardiologiya şöbələrinin iş yükünü proqnozlaşdırmağa və mümkün xəstələr axınına hazır olmağa imkan verəcək.
Bizi Telegram-da izləyin
t.me/lent_az
Bizi Instagram-da izləyin
Bizi TikTok-da izləyin
Bizi Facebook-da izləyin
Bizi X-da izləyin
