Dinozavrlar sağ qalsaydı, dünya necə olardı? - Bəşəriyyətin təkamülü

Dünya 66 milyon il əvvəl 10 milyard atom bombası ilə müqayisə edilən nəhəng asteroidin Yerlə toqquşmasından sonra qlobal dəyişikliklər yaşayıb. Bu hadisə təkamülün gedişatına əhəmiyyətli təsir göstərərək, təxminən 90 növ canlı orqanizmin kütləvi məhvinə səbəb olub.

Lent.az xarici KİV-ə istinadən xəbər verir ki, asteroidin Yerlə toqquşması ətraf mühitdə fəlakətli dəyişikliklər yaradıb.

Zərbə nəticəsində yaranan toz günəş işığının qarşısını kəsərək bitkiləri və ot yeyənləri öldürüb. Bu da öz növbəsində quşlar istisna olmaqla, dinozavrların nəsli kəsilməsinə gətirib çıxarıb.

Alimlər hesab edirlər ki, asteroidin zərbəsi dinozavrlar üçün fəlakətli olsa da, insanın təkamülünə yol açıb. Sağ qalan məməlilər, o cümlədən protoprimatlar, nəticədə Homo sapiensə çevrilib.

Dinozavrlar sağ qalsaydı, dünyanın necə görünəcəyi ilə bağlı fərziyyələr elmi fantastikanı xatırladır. Bununla belə, bioloji məhdudiyyətlər və heyvanların inkişafı tendensiyaları göstərir ki, dinozavrlar, ehtimal ki, kosmosa səyahət və ya mürəkkəb problemləri həll etmək qabiliyyətinə malik ağıllı canlılara çevrilə bilməzdilər.

Dinozavrlar milyonlarla il ərzində təkamül keçiriblər, lakin onların təkamülü dövri idi. Otyeyən heyvanlar daha çox yayılıb, quşlar şaxələnib, uzun ayaqlı və daha sürətli növlər meydana çıxıb. Ancaq bu dəyişikliklərə baxmayaraq, dinozavrlar nəhəng ölçülərə qədər böyüməyə davam etsə də, böyük beyinləri inkişaf etdirməyiblər.

Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, bu tsikliklik dinozavrların təkamülünün özəllikləri ilə bağlı olub. Onlar ətraf mühitə yaxşı uyğunlaşmışdılar və əhəmiyyətli dəyişikliklərə ehtiyac hiss etmirdilər. Beləliklə, onlar yeni amillərlə qarşılaşdıqda belə eyni təkamül yolu ilə getməyə davam ediblər.

Asteroidin ölümü dinozavrların təkamül yolunu kəsib və digər həyat formalarının inkişafı, çiçəklənməsi üçün imkan yaradıb. Xüsusilə, o dövrdə daha az dominant olan məməlilərin Yerin ekosistemlərində dominant olmasına imkan verib.

Tədqiqatçı Longrich hesab edir ki, dinozavrlar asteroidin vurması nəticəsində yoxa çıxmasaydı belə, yəqin ki, bəşəriyyət Yer üzündə peyda olmayacaqdı. Dinozavrlar nəhəng ölçüdə qalaraq və nisbətən kiçik beyinlərə sahib olmaqla planetdə dolaşmağa davam edəcəklər.

Dinozavrlar iri və güclü idilər, lakin onların intellektləri yox idi. Digər tərəfdən məməlilər daha mürəkkəb beyinlərə və davranışlara doğru təkamül keçirmişlər. Qarğalar və tutuquşular kimi bəzi müasir heyvanlar da dinozavrların nəslindəndirlər, lakin onların mürəkkəb beyinləri var və alətlərdən istifadə edə bilirlər.

İnsanın təkamülü də müəyyən imkanların və təsadüflərin nəticəsi idi. Cənubi Amerikaya çatan primatlar müxtəlif növ meymunlara çevrildilər, lakin Şimali Amerikaya çatdıqda öldülər. Yalnız Afrikada meymuna, yalnız 7 milyon illik təkamüldən sonra müasir insana çevriliblər.