İnsanlar niyə yuxuda titrəyir? – CAVABI

Alimlər insanların və heyvanların yuxuda titrəməsinin əsas səbəblərini aşkar ediblər. Məlum olub ki, bu hərəkətlər bədənin koordinasiya qabiliyyətinin inkişafında və saxlanılmasında mühüm rol oynayır. Uzun müddət bu titrəmələrin yuxu zamanı görülən yuxularla əlaqəli olduğu düşünülürdü, lakin son araşdırmalar onların daha vacib bir funksiyanı yerinə yetirdiyini göstərib.

Lent.az bu mövzu ilə bağlı maraqlı faktları təqdim edir:

Yuxuda titrəmələr həqiqətən nəyi ifadə edir?

Ev heyvanlarının yatarkən pəncələrini oynatdığını müşahidə edənlər bunun yuxu ilə əlaqəli olduğunu düşünüblər. İnsanlarda da bu tip titrəmələr sürətli göz hərəkətləri (REM) yuxu fazasında baş verir. Lakin Ayova Universitetinin nevrobioloqu Mark Blumberq, bu titrəmələrin fərqli səbəbdən baş verə biləcəyini irəli sürüb. O, yeni doğulmuş heyvanların da yuxuda titrədiyini müşahidə edib və maraqlı bir sual verib: "Dünyaya yeni gələn körpələr nəyin xəyalını görə bilər"?

Blumberq bu nəzəriyyəni yoxlamaq üçün yeni doğulmuş siçanlar üzərində təcrübə aparıb. O, onların beynində yuxuların yaranmasına cavabdeh olan hissəni müvəqqəti deaktiv edib. Nəticə gözlənilməz olub:

Siçanlar yuxu görmədikləri halda belə, onların titrəmələri davam edib. Bu isə titrəmələrin yuxularla əlaqəli olmadığını sübut edib.

Yuxuda titrəmələrin funksiyası nədir?

Blumberqin fikrincə, bu titrəmələr beynin bədəni "xəritələndirməsinə" və onun hərəkət imkanlarını anlamasına kömək edir.

Hər bir titrəmə beynə siqnal göndərərək, orqanizmin ətraf mühiti hiss etməsinə və motor nəzarətini inkişaf etdirməsinə imkan yaradır.

Bu proses xüsusilə erkən yaşlarda vacibdir, çünki bu zaman sensor və motor bacarıqlar formalaşır.

Titrəmələr yalnız insanlarda baş vermir

Yuxu titrəmələri yalnız insanlara məxsus deyil. Bu fenomen quşlar, sürünənlər və hətta həşəratlar daxil olmaqla, bir çox heyvan növündə müşahidə olunur. Delfinlər və balinalarda isə bu titrəmələr yalnız bədənin bir tərəfində baş verir, çünki onların beyninin bir hissəsi yuxuda olarkən, digər hissəsi ayıq qalır.

Böyüklərdə titrəmələr və hipnik sarsıntılar

Yetkin insanlarda yuxu titrəmələri "hipnik sarsıntılar" adlanır. Bunlar yatağa düşmə hissi, ani sıçrayışlar və ya qəfil titrəmə şəklində baş verə bilər. Alimlərin fərziyyəsinə görə, bu, insanların təkamül tarixində ağaclarda yatdığı dövrdən qalan bir müdafiə mexanizmidir. Bu mexanizm, insanı yuxu zamanı budaqdan düşməkdən qorumağa xidmət edirdi.

Tədqiqat nəyi sübut etdi?

Siçanların titrəmələrinin daha çox olması onların motor nəzarətini inkişaf etdirdiyini təsdiqləyir.

Yetkin canlılarda isə bu titrəmələr hərəkət koordinasiyasını qoruyub saxlamağa kömək edir.

Titrəmələr sadəcə yuxu zamanı baş verən təsadüfi hadisələr deyil, beynin inkişafı və hərəkət nəzarəti üçün vacib bir prosesdir.