Dünyanın ən qədim 6 xəstəliyi: Min illərdir bəşəriyyətə təsir edir

Bəşəriyyət min illərdir bəzi xəstəliklərlə mübarizə aparır. Tarixin izlərini daşıyan bu xəstəliklər keçmişdən bu günə qədər bəşəriyyətə dərindən təsir edib.
Lent.az xarici nəşrlərə istinadən dünyanın ən qədim 6 xəstəliyini təqdim edir...

Tarix boyu bəşəriyyət müxtəlif xəstəliklərlə mübarizə aparmalı olub. Bəzi xəstəliklər min illər əvvəl yaranıb və bu gün də varlığını davam etdirir. Bu qədim xəstəliklər tibb tarixinə işıq salmaqla yanaşı, həm də insan sağlamlığı üçün təhlükələrin necə inkişaf etdiyini göstərir. Dünyanın ən qədim 6 xəstəliyi və onların tarixi təsirləri...

1. Vərəm

Vərəm bəşər tarixində ən qədim və ölümcül xəstəliklərdən biridir. Eramızdan əvvəl 3000-ci ilə aid olduğu təxmin edilən bu xəstəlik, hətta Qədim Misir mumiyalarında da izlərinə rast gəlinən bir xəstəlikdir.

Vərəm adətən ağciyərlərə təsir edən və tənəffüs yolu ilə ötürülən bakterial infeksiyadır. 19-cu əsrdə “ağ ölüm” kimi tanınan vərəm müasir tibbin inkişafı ilə müalicə oluna bilsə də, hələ də bütün dünyada təhlükə yaradır.

2. Cüzam

Cüzam tarixin ən qədim xəstəliklərindən biridir və eramızdan əvvəl 600-cü illərdə Hindistan və Çində ortaya çıxıb. Mikobakteriyaların yaratdığı bu xəstəlik dəridə yaralar, sinirlərin zədələnməsi və deformasiyalara səbəb olur.

Cüzam əsrlər boyu cəmiyyətlərdə ciddi stiqmanın səbəbi olub, cüzamlılar təcrid olunub və xəstəliyin yoluxucu olduğuna inanılıb. Lakin müasir tibbin inkişafı ilə cüzam müalicə oluna bilən bir xəstəliyə çevrilib.

3. Malyariya

Malyariya bəşər tarixində ən qədim xəstəliklərdən biri hesab olunur, onun izlərinə hətta eramızdan əvvəl 2700-cü ilə aid Çin yazılarında da rast gəlmək olar.

Malyariya ağcaqanadlar vasitəsilə insanlara keçən parazitar xəstəlikdir və xüsusilə tropik bölgələrdə hələ də ciddi problem olaraq qalır. Tarix boyu milyonlarla insanın ölümünə səbəb olan, müharibələr, köçlər kimi mühüm ictimai hadisələrə təsir edən bir xəstəlikdir.

4. Vəba

Vəba ən qədim qeydə alınmış epidemik xəstəliklərdən biridir. Eramızdan əvvəl 5-ci əsrdə Hindistan və ətraflarında müşahidə olunduğu bilinən bu xəstəlik çirklənmiş su və qida ilə yoluxur.

Vəba bağırsaqlarda infeksiyaya səbəb olur, ağır ishal və susuzluğa səbəb olur. Xüsusilə 19-cu əsrdə dünyada böyük epidemiyalara və çoxlu ölümlərə səbəb olub. Günümüzdə gigiyenanın inkişafı və suyun təmizliyinə verilən önəm sayəsində nəzarət altına alınıb.

5. Sifilis

Sifilis cinsi yolla keçən xəstəlikdir və xüsusilə orta əsrlərdən bəri Avropanı əhatə edir. Ancaq bu xəstəliyin mənşəyi çox daha əvvələ gedib çıxa bilər.

Sifilisin ilk böyük epidemiyası 15-ci əsrdə İtaliyada baş verib. Zamanla sifilis Avropanın bir çox bölgələrinə yayılaraq ictimai və siyasi həyata dərin təsirlər yaradıb. 20-ci əsrdə antibiotiklərin kəşfi ilə müalicə oluna bilib.

6. Qrip

Qrip müasir dünyada ən çox yayılmış xəstəliklərdən biri olsa da, onun mənşəyi min illər əvvələ gedib çıxır. Tarixi qeydlər hətta Qədim Yunanıstanda da insanların qripə bənzər əlamətlər yaşadığını göstərir.

Qrip virusları, xüsusilə 20-ci əsrdə İspan qripi epidemiyası ilə böyük faciələrə və milyonlarla insanın ölümünə səbəb olub. Qrip mutasiyaya uğraya və hər il yenidən ortaya çıxa bilər və effektiv peyvəndlə onu nəzarətdə saxlamaq üçün səylər göstərilir.